آویشن با نام علمی تیموس، گیاهی از تیره نعناییان است. در ایران 14 گونه آویشن وجود دارد. گونه‌ای که به نام آویشن شیرازی معروف است و در مناطق جنوبی ایران رشد می‌کند، در مناطقی مانند افغانستان و پاکستان هم پرورش می‌یابد. این گیاه چنان خواص درمانی قدرتمندی دارد، که در زمان‌های قدیم مردم باور داشتند خداوند یا فرشتگان آن را کاشته یا از خون یک فرشته یا قهرمان اسطوره‌ای روییده است.
تاریخچه
واژه آویشن هم به معنی گیاه معطر است و هم برکشیدن تیغ از غلاف و آویختن آن. در دوران میانه به چاشنی‌ها، افزار یا ابزار می‌گفتند. آویشن یکی از مشهورترین این افزارها بوده است. پیدایش آویشن یا آنطور که در قدیم نام داشت پودینه، در منابع پهلوی به آفرنیش نخستین پادشاه یعنی کیومرث برمی‌گردد. این گیاه در خیلی از ادیان، آیین‌ها و فرهنگ‌های جهان، مقدس است و در طب سنتی کاربرد گسترده‌ای دارد. در افسانه اساطیر ایرانی وقتی گاو اساطیری در ایران از بین می‌رود، در محل افتادن جسد آن، 55 گونه دانه و 12 گیاه درمانی از مغز گاو ایجاد می‌شود. گفته می‌شود که از میان سر و جگر گاو، بند ساقه آویشن روییده شده و بهمن اسطوره ایرانی از این بند برای بستن گندم استفاده می‌کرده است. در سرزمین بابل تصور می‌شد که آویشن از روم آمده و به همین دلیل به آن صعتر رومی می‌گفتند. مصری‌ها و یونانی‌ها این گیاه را در معابد بخور داده و در مزارع خود می‌کاشتند. به خصوص در مصر این گیاه به وفور در طب مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
خواص
مهم‌ترین خواص این محصول عبارتند از:
از بین بردن عفونت
آویشن فراتر از هر چیزی حاوی تیمول است، که می‌تواند به کنترل یا خنثی کردن انواع عفونت‌های باکتریایی، انگلی، قارچی یا ویروسی کمک کند و خواص ضد التهابی دارد.
پاکسازی سیستم تنفسی
آویشن سال‌ها است که به عنوان یک درمان خانگی برای سرفه، بیماری‌های تنفسی و برونشیت استفاده می‌شود.
خواص ضد میکروبی
آویشن و تیمول خالصی که در آن وجود دارد، یک ماده فعال در دفع انواع میکروب محسوب می‌شود.
درمان بیماری‌های پوستی
این محصول دارای خواص ضد التهابی و ضد میکروبی است که به رفع مشکلات پوستی کمک می‌کند. همچنین عفونت‌های باکتریایی و التهاب که عامل جوش و آکنه است، با استفاده از این محصول برطرف می‌شود.
بهبود سلامت دستگاه گوارش
ترکیبات موجود در آویشن به محافظت از پوشش معده در برابر زخم‌ها و افزایش لایه‌های مخاطی محافظ معده کمک می‌کند.
روش استفاده
این محصول از ابتدای پیدایش کاربردهای زیادی داشته‌است؛ از عطرسازی گرفته تا ادویه طبخ غذا و ماده نگهدارنده گوشت. درباره روش استفاده از این محصول باید بدانید که:
- یکی از کاربردهای رایج این محصول در ایران جدای از مصرف سنتی و قدیمی، تهیه دمنوش، شربت و عصاره‌های گیاهی است.
- پاستا، پیتزا، لازانیا، چیپس و پنیر، همبرگر، ذرت مکزیکی، ساندویچ و اسنک با استفاده از آویشن هم اصلاح طبع شده و هم عطر و طعم بهتری پیدا می‌کند.
- برای مرینیت انواع مرغ، گوشت و ماهی از این ادویه استفاده می‌شود. آویشن هم بوی زهم اینگونه غذاها را از بین می‌برد و هم به آن عطر و طعم خوبی می‌دهد.
- شما می‌توانید از آویشن به عنوان جایگزین نمک در هنگام پخت‌و‌پز استفاده کنید. به این ترتیب میزان نمک مصرفی خود را کاهش داده و فشار خونتان کنترل می‌شود.
- آویشن را به آب سبزیجات، گوشت گاو یا مرغ اضافه کنید. به این ترتیب بوی زهم آن از بین رفته، سردی طبع آن اصلاح شده و عطر و طعم خوبی می‌گیرد.
- برای طعم دادن به غذاهای آبدار مانند خورش‌ها یا سوپ‌ها، می‌توانید از این ادویه استفاده کنید.
- شما می‌توانید سیب‌زمینی سرخ یا بخارپز شده و همه نوع سبزیجاتی که به صورت مجزا طبخ می‌شود را، با استفاده از آویشن خوش عطر و طعم کنید.
- می‌توان آویشن را در مخلوط تخم‌مرغ همزده یا املت پاشید.
- پاشیدن این ادویه روی پنیر نرم می‌تواند در طعم دادن و از بین بردن سردی طبع آن موثر باشد.
- آویشن را قبل از پختن به گوشت بمالید، تا به هضم گوشت کمک کند.
- آویشن را می‌توان به مخلوط‌های خمیر نان اضافه کرد.