وجود ادویه ماهی برای هر آشپزخانهای که ممکن است یک روز در آن ماهی طبخ شود، حیاتی است. گمان نمیشود طعم و بو و حتی ظاهر هیچ غذایی به اندازه ماهی به ادویه زدن قبل از طبخ وابسته باشد. ماهی یک ماده غذایی دریایی است که بیشتر انواع آن بوی زهم زیادی دارد. در ضمن این ماده غذایی مزه خامی خاصی داشته و طبع آن به شدت سرد است. همه این چالشها با استفاده از یک ادویه مناسب به فرصتی برای خوشمزهتر شدن این غذای پرخاصیت تبدیل میشود. البته این موضوع درباره هر نوع موجود دریایی که قرار است طبخ و سرو شود، صدق میکند.
تاریخچه
احتمالا ادویه ماهی اولین بار در تاریخ با هدف از بین بردن بوی بد این غذا استفاده شده است. سپس لازم بوده که به طعم و ظاهر ماهی هم فکر کنند. طعمدار کردن ماهی از ابتدا در تمام روشهای مختلف پختوپز مثل سوخاری کردن، سرخ کردن، کبابی کردن، گریل کردن و بخارپز کردن ماهی به کار میرفته است. در ایران ادویه ماهی از جنوب کشور میآید. جنوبیها از دیرباز در ترکیب ادویههای مختلف برای طبخ غذاهای دریایی مهارت داشتهاند. ادویههای جنوبی خیلی زیاد تحت تاثیر ادویههای هندی قرار داشتهاند. البته در زمان قدیم بیشتر مناطق شمالی و جنوبی ایران که به دریاچه و دریا دسترسی دارند، غذاهای دریایی مصرف میکردند. در آن زمان نه تجهیزاتی برای خنک نگه داشتن ماهی وجود داشت و نه وسیله حمل و نقل مناسب برای پخش آن به سایر نقاط کشور بود.
در شمال ایران ماهیها به همراه ادویههای مختلف و گیاهان معطر که به صورت خودرو در این خطه میروییدند، طبخ میشد. در این منطقه بیشتر از پودر انار و آب مرکبات برای مزهدار کردن ماهی استفاده میکردند. اما در جنوب ایران داستان فرق میکرد. انواع ادویههای بومی کشورهای دیگر با کشتیهای تجاری که همیشه در بنادر جنوب رفت و آمد میکردند و انواع ادویهها را وارد و صادر میکردند، در این منطقه همیشه در دسترس بود. به همین علت ادویههای جنوبی همیشه تنوع و کیفیت بالایی داشتهاند.
در نهایت به جرات میتوان گفت در طول تاریخ از عناصر دارای طبع گرم برای مزهدار کردن غذاهای دریایی استفاده میشده است. به این ترتیب هم مزه و طعم ماهی به مراتب بهتر میشده و هم سردی آن را میگرفتهاند.
ترکیبات
ترکیبات موجود در ادویه ماهی عبارتند از؛ لیمو عمانی، فلفل سیاه، سیر، تخم گشنیز، زیره سبز و زردچوبه
این مواد عطر و طعم منحصر به فردی به غذاهای دریایی میبخشند. البته به جرات میتوان گفت جدای از گرفتن بوی زهم ماهی، یکی از مهمترین دلایل استفاده از این ترکیبات برای طبخ غذاهای دریایی، اصلاح طبع به شدت سرد آن است. چرا که طبع سرد ماهی با دستگاه گوارش بعضی از افراد سازگار نبوده و مشکلات سلامتی برای این افراد ایجاد میکند. ادویه ماهی با این ترکیبات، سردی طبع غذاهای دریایی را اصلاح میکند.
روش استفاده
موارد استفاده از ادویه ماهی عبارتند از؛ مرینیت ماهی، میگو و غذاهای دریایی و تهیه سس و چاشنی
این ادویه را میتوان به روشهای مختلف در طبخ ماهی مورد استفاده قرار داد. شما میتوانید قطعات ماهی یا میگو را با استفاده از این ادویه ماساژ داده و در یخچال استراحت دهید. همچنین میتوانید این ادویه را با آرد سوخاری که قرار است ماهی را قبل از سرخ کردن در آن بغلتانید، مخلوط کنید. یک راه دیگر برای استفاده از این محصول، ترکیب کردن آن با سسی است که قرار است ماهی را همراه با آن سرو کنید. در ضمن در انواع روشهای طبخ ماهی و میگو مانند سوخاری کردن، کباب کردن، بخارپز کردن و حتی در غذاهایی مانند سوشی، میتوان از این ادویه استفاده کرد.