در این مطلب میخوانید:
چه جراحی باشد، چه تصادف و چه یک بریدگی جزئی، هر زخمی میتواند اثری از خود به جا بگذارد. حتی وقتی زخمها درمان میشوند، اسکار زخم باقی میماند. همین اسکارها ممکن است به دغدغهای برای شما تبدیل شود. ممکن است درباره خدشهدار شدن زیباییتان نگران باشید و مدام به دنبال درمان برای از بین بردن جای زخم بگردید. راههای تهاجمی زیادی مانند جراحی برای حل این مشکل وجود دارد. اما هر کدام از این روشها اثرات جانبی خود را دارد. در ضمن این روشها هزینه و دردسر زیادی به شما تحمیل میکند. در عوض روشهای طبیعی رفع جای زخم، بدون هیچ عوارضی مشکل را حل میکند. البته باید بدانید که به همین سادگیها هم نیست.
در واقع روشهای طبیعی نسبت به روشهای تهاجمی مانند جراحی، زمانبر است. یعنی شما باید صبر و حوصله زیادی در استفاده از این روشها به خرج دهید. و پیش از آن باید بدانید روش درست برای از بین بردن جای زخم روی پوست شما کدام است.
چرا جای زخم تبدیل به اسکار میشود؟
زخم یک آسیب فیزیکی است که به بدن وارد میشود، اما به پوست آسیب زیادی میرساند. بریدگی، آکنه، سوختگی و بیماریهای عفونی از جمله علتهای اصلی ایجاد زخم هستند. زخمها پس از بهبود یافتن اثری از خود به جا میگذارند. در واقع بعد از ایجاد زخم مرحله التهاب شروع میشود. در این مرحله فیبروبلاست ایجاد میشود. سپس سوخت و ساز یا متابولیك در فیبروبلاستها، باعث تولید كلاژن مورد نیاز برای ترمیم زخم میشود. در طی هفتههای آینده، تغییر شكل شروع شده و در طول یك یا دو سال بخشی از رشتههای كلاژن اضافه شكسته میشوند. به این ترتیب جای زخم ناپدید میشود. اما مشکل اینجاست که در بعضی موارد این فرایند به طور كامل اتفاق نمیافتد. اینجاست که جای زخم بیشتر از یکی دو سال باقی میماند.
انواع جای زخم و روش درمان هر یک
جای زخمها هم انواع مختلفی دارند. بدیهی است که هر نوع جای زخم، درمان خاص خود را میطلبد. در اینجا انواع جای زخم و درمان هر یک را بررسی میکنیم:
1. جای زخم تازه
جای زخم زمانی که فرآیند بهبود زخم تکمیل نشده یا به تازگی بهبود حاصل شده است، شکل میگیرد. در این شرایط جای زخم تازه است و میتوان به راحتی با روشهای مختلف از ایجاد اسکار در آن جلوگیری کرد.
روش از بین بردن جای زخم تازه:
برای این نوع جای زخم، کرمها و پمادها یا ژلهای بدون نسخه اثربخش است. این محصولات را میتوان برای درمان اسکارهایی که در اثر بریدگیها یا جراحات و زخمهای دیگر به تازگی ایجاد شده، استفاده کرد. اگر تحت مراقبت جراح پلاستیک هستید و جای زخم شما ناشی از جراحی زیبایی یا پلاستیک است، نسخههایی وجود دارد که به شما کمک میکند. اغلب، درمانها میتوانند شامل استروئیدها یا آنتیهیستامینهای خوراکی خاص برای زخمهایی باشند که باعث خارش میشوند و بسیار حساس هستند. در ضمن اگر به تازگی جراحی کردهاید که باعث ایجاد جای زخم شده است، بهتر است حداقل یک سال قبل از تصمیمگیری درباره درمان تهاجمی اسکار صبر کنید. بسیاری از اسکارها با گذشت زمان محو میشوند.
2. جای زخم کهنه
جای زخم کهنه به اسکاری میگویند که از ایجاد آن مدتها گذشته است. به طور معمول از بین بردن این نوع جای زخم کمی دشوار است و زمان میبرد. در نهایت جای زخم خیلی کهنه ممکن است ناپدید نشود اما تا حدود زیادی محو میشود.
روش از بین بردن جای زخم کهنه:
بسته به مورد خاص شما، گزینههای زیادی برای درمان اسکارهای عمیق و کهنه وجود دارد. این شامل پیوند پوست، برداشتن پوست، درم ابریژن یا جراحی لیزر است. در پیوند پوست، جراح از پوست ناحیه دیگری از بدن شما استفاده میکند. این اغلب برای افرادی که دچار سوختگی شدهاند، استفاده میشود. اگر زخمی دارید که عملکرد اندام شما را مختل میکند، جراحی میتواند به رفع مشکلات عملکردی کمک کند.
3. آتروفیک
وقتی بافت پوست در اثر زخمی مانند آکنه یا آبله مرغان از بین میرود، جای زخمی که ایجاد میشود، آتروفیک است. این جای زخم نوعی فرورفتگی تیره و دندانهدار یا مسطح روی پوست ایجاد میکند. آتروفیک به دلیل از بین رفتن بافت ایجاد میشود.
روش از بین بردن جای زخم آتروفیک:
اگر اسکار و جای زخم ناشی از آکنه باشد، میتوان از پوشش ژل سیلیکونی برای درمان آن یا به عنوان مراقبت پیشگیرانه استفاده کرد.
4. جای زخم هیپرتروفیک
اگر نوعی بافت اضافه ناشی از زخم روی پوست ایجاد شود، به احتمال زیاد این هیپروتروفیک است. این نوع جای زخم پوست بخش درگیر را تیرهتر کرده اما به خارج از ناحیه آسیبدیده نمیرسد.
روش از بین بردن جای زخم هیپرتروفیک:
برای درمان اسکارهای بیرون زده و برجسته مانند کلوئید یا اسکار هیپرتروفیک، تزریق استروئید انجام میشود.
5. جای زخم کلوییدی
در شرایطی که بهبود زخم به صورت تهاجمی انجام میگیرد، بافت تازه بیشازحد تولید میشود. بنابراین جای زخمی برجسته، گوشتی و پفدار در ناحیه ایجاد میشود. جای زخم کلوییدی ممکن است نواحی دیگر پوست را هم درگیر کند.
روش از بین بردن جای زخم کلوییدی:
همانطور که گفتیم، برای درمان اسکارهای بیرون زده و برجسته مانند کلوئید یا اسکار هیپرتروفیک، تزریق استروئید انجام میشود.
6. جای زخم انقباضی
وقتی بخش زیادی از پوست از بین رفته و دچار آسیب میشود، جای زخم انقباضی بروز پیدا میکند. در این شرایط پوست روشن و براق شده و شبیه به جای سوختگی به نظر میرسد.
روش از بین بردن جای زخم انقباضی:
این نوع جای زخم هم از طریق دستگاههای لیزر برطرف میشود.
چه راهی برای از بین بردن جای زخم وجود دارد؟
دلایل مختلفی باعث ایجاد زخم و به دنبال آن جای زخم روی پوست یا همان اسکار میشود. روشهای درمانی مختلفی برای از بین بردن جای زخم وجود دارد که میتواند ظاهر این اسکارها را به حداقل برساند و حتی به طور کامل از شر آنها خلاص شود. جراحی یکی از همین راهها است. جراحی اگرچه در مدت زمانی کوتاه نتیجه میدهد، اما پرخطر است. جدای از جراحی روشهای غیرتهاجمی مانند استفاده از دستگاههای لیزر نیز برای از بین بردن جای زخم وجود دارد. روش دیگر استفاده از دارو است. پمادهای رفع جای زخم موجود معمولاً به محو شدن جای زخم کمک میکنند. اینگونه محصولات با تسریع روند ترمیم پوست، باعث کمرنگ شدن تیرگیهای ناشی از اسکار میشوند. اما هیچ کدام از این محصولات به ناپدید شدن کامل جای زخم کمکی نمیکنند. از طرفی استفاده بدون نظارت پزشک و طولانی مدت از چنین محصولاتی ممکن است عوارض جانبی قابل توجهی مانند تغییر رنگ دائمی پوست به دنبال داشته باشد. علاوه بر این، پماد از بین برنده جای زخم ممکن است برای نوع خاصی از اسکار موثر باشد یا نباشد. خوشبختانه بدون جراحی، لیزر یا پمادها نیز میتوان جای زخم را با روش طبیعی از بین برد.
جای زخم چگونه بدون جراحی محو میشود؟
مسلم است که روشهای طبیعی از نظر سرعت نتیجهدهی و قدرت اثربخشی نمیتوانند با روشی مانند جراحی یا لیزر رقابت کنند. با این وجود روشهای غیرجراحی برای از بین بردن جای زخم، در صورت پیگیری، نتیجه رضایتبخشی خواهد داشت. خوبی این روشها این است که هم بدون اثر جانبی هستند و هم هزینه و دردسر بسیار کمی خواهند داشت. در ضمن هر کدام از این محصولات طبیعی به غیر از نقشی که در محو کردن جای زخم دارند، فواید زیادی به سلامت و زیبایی پوست میرسانند. پس توصیه ما به شما این است که از روشهای طبیعی برای رسیدن به هدفشان استفاده کنید.
برای این کار میتوانید از محصولات زیر استفاده کنید:
صابون عسل
فرایند منحصربهفردی که عسل را تولید میکند، آن را به یک ماده موثر برای ترمیم زخمها و یکدست کردن پوست تبدیل کرده است. صابون عسل روند بهبود سلولهای پوست شما را سرعت میبخشد و به این ترتیب به محو شدن جای زخم کمک میکند. تحقیقات زیادی نشان داده است که محصولات عسل برای از بین بردن جای زخمهای ناشی از سوختگی و بریدگیهای عمیق مفید است. محققان همچنین ارتباط مستقیمی بین استفاده از صابون عسل روی صورت و روشن کردن لکه های تیره ناشی از اسکار زخم پیدا کردهاند. در واقع از آنجایی که عسل خاصیت لایهبرداری دارد، استفاده از آن بر روی صورت میتواند سلولهای مرده پوستی را که پوست شما را کدر می کند، از بین ببرد. این فرآیند میتواند پوست شما را روشنتر نشان دهد.
روغن کنجد
روغن کنجد مخصوص جای زخم و التهابات پوستی است. این ماده با کمک عناصری که دارد سلولهای آسیبدیده در اثر زخم را درمان میکند. همچنین آبرسانی فوقالعاده این محصول باعث میشود که کمترین آسیب ممکن در این زخم به پوست وارد شود. روغن کنجد تقریبا برای هر نوع اسکار جای زخم، جوش و سوختگی نتیجه میدهد.
روغن آرگان
روغن آرگان مملو از اسیدهای چرب و ویتامینهایی است که پوست شما برای ترمیم آسیب و تولید سلولهای جدید سالم به آنها نیاز دارد. اسیدهای چرب موجود در روغن آرگان باعث کاهش التهاب و کمک به ترمیم پوست آسیب دیده میشود. علاوه بر این، محافظت آنتی اکسیدانی قوی در برابر آسیبهای پوستی توسط این روغن ایجاد میشود. کافی است دو بار در روز روغن آرگان را روی جای زخم خود ماساژ دهید. با گذشت زمان، روغنها و مواد مغذی موجود در روغن آرگان به کاهش التهاب کمک میکند و به پوست شما آنچه را که برای بهبود و کاهش ظاهر جای زخم نیاز دارد، میدهد.
شی باتر
شی باتر یک ماده طبیعی حاوی اسیدهای چرب، ویتامین و آنتی اکسیدان است. این عناصر به بازیابی سلولها و بافت پوستی کمک میکند. همچنین ویتامین A آسیب وارد شده به پروتئینهای کلاژنساز را رفع میکند. به این ترتیب جای زخم و اثراتی که بر پوست میگذارد، به مرور زمان از بین میرود. استفاده از شی باتر بسیار آسان و بیدردسر است. این ماده را میتوان بدون هیچ دردسری بر روی پوست کشید و از منافع منحصر به فرد آن بهره برد.
از بین بردن قرمزی جای زخم
قرمزی جای زخم به خصوص در مراحل اولیه بهبود، میتواند شما را درگیر کند. در درجه اول باید صبور باشید و اجازه دهید فرآیند بهبود کامل شود. با کامل شدن فرآیند بهبود زخم، قرمزی پوست خودبهخود از بین میرود. اما در صورتی که میخواهید هرچه زودتر این عارضه را از بین ببردید، میتوانید از پمادهای ترمیمکننده پوست که بدون نسخه در داروخانهها موجود است، استفاده کنید.
سوالات متداول درباره از بین بردن جای زخم
1. سریعترین روش از بین بردن جای زخم چه روشی است؟
سریعترین روش از بین بردن جای زخم، استفاده از لیزر است.
2. آیا جای زخم ناشی از چاقو هم همانند سایر جای زخمها درمان میشود؟
بسته به اینکه جای زخم چاقو چقدر عمیق و شدید باشد و شرایط بهبودی پس از آن چگونه باشد، میتواند تبدیل به جای زخم کلوییدی یا دیگر انواع اسکار شود. روش بهبود جای زخم چاقو به این شرایط بستگی دارد.
3. آیا جای زخم کهنه از بین میرود؟
جای زخم کهنه و خیلی قدیمی، با استفاده از روشهای غیرتهاجمی تا حدود زیادی از بین میرود. اما روشهای تهاجمی مانند جراحی و لیزر میتوانند این عارضه را بهطور کامل از بین ببرد.