در این مطلب می‌خوانید:
مراحل اولیه بیماری کبد چرب اغلب نشانه‌ای ندارد، مگر تغییراتی که در مو، صورت و پوست شما ایجاد می‌کند. پف صورت، تغییر رنگ و خارش می‌تواند نشان‌دهنده بیماری کبد چرب باشد. همچنین سفید شدن زودرس و ریزش مو از جمله اثرات منفی کبد چرب است. خبر خوب این که امکان پیشگیری از کبد چرب و اثرات مخرب آن بر پوست و مو وجود دارد.
پس اگر تغییراتی در پوست و موی خود می‌بینید که ریشه آن را نمی‌شناسید، بهتر است پاراگراف‌های بعد را با دقت بیشتر مطالعه کنید.
کبد چرب چه بیماری است؟
کبد بیشتر از 5000 عملکرد مجزا در بدن شما دارد، که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به تجزیه سموم، کمک به بدن برای استفاده از املاح و ویتامین‌های موجود در مواد غذایی، تنظیم قند خون و جلوگیری از خونریزی اشاره کرد. آسیب شدید کبدی می‌تواند کشنده باشد، چون قابلیت کنترل خونریزی در بدن از دست می‌رود.
بیماری کبد چرب زمانی ایجاد می‌شود که کبد شما چربی زیادی را در سلول‌های خود ذخیره می‌کند. مصرف زیاد الکل می‌تواند باعث بیماری کبد چرب شود. اما یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد این بیماری، رژیم غذایی پرکالری است. بیماری کبد چرب می‌تواند باعث التهاب و حتی آسیب شدید به سلامت شود. خستگی و درد شکم از مهم‌ترین عوارض این بیماری است. اما پوست و مو هم از عوارض کبد چرب بی‌نصیب نمی‌مانند.
چه کسانی مستعد ابتلا به کبد چرب هستند؟
چندین عامل خطر وجود دارد که می‌تواند شما را در معرض خطر ابتلا به بیماری کبد چرب قرار دهد. از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- چاقی یا اضافه وزن
- دیابت نوع 2
- مقاومت به انسولین مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک
- کم‌کاری تیروئید
- تری‌گلیسرید یا چربی بد بالا
- آپنه خواب
- مسموم شدن بوسیله سم یا مواد شیمیایی
- فشار خون بالا
- سندرم متابولیک
- کلسترول بالا در سن بالای 50 سال
- سیگار کشیدن
- الکل خوردن
کبد چرب چه تاثیری بر پوست و مو دارد؟
مهم‌ترین اثرات کبد چرب بر پوست و مو به شرح زیر است:
پف صورت
کبد چرب پیشرفته می‌تواند بر توانایی کبد شما برای ساخت پروتئین تأثیر بگذارد. این شرایط می‌تواند روند طبیعی جریان خون و گردش مایعات را مختل کند. در نتیجه مایعات زیر پوست جمع شده و صورت حالت پف‌کردگی به خود می‌گیرد.
تیره شدن پوست
وقتی کبد چرب است، بدن نمی‌تواند به طور موثر از انسولین استفاده کند، در نتیجه تجمع انسولین اضافی در بدن می‌تواند شرایطی به نام آکانتوز نیگریکانس ایجاد کند. این وضعیت باعث تیره شدن چین‌های پوستی به خصوص در ناحیه صورت و گردن می‌شود.
روزاسه
این یک بیماری پوستی فراگیر است، که باعث می‌شود پوست قرمز به نظر برسد. روزاسه همچنین عامل ایجاد رگ‌های خونی قرمز کوچک یا برجستگی‌های سفید روی صورت است. اگرچه همه مبتلایان به روزاسه بیماری کبد چرب ندارند، اما این بیماری ممکن است عارضه کبد چرب باشد.
راش پوستی اطراف دهان
بیماری‌های مزمن کبد مانند بیماری کبد چرب می‌تواند باعث شود بدن مواد مغذی خاصی مانند روی را جذب نکند. کمبود روی عامل درماتیت است، که باعث سوزش پوست و ایجاد راش که برجستگی‌های کوچک پر از مایع یا جامد است، در اطراف دهان شود.
خارش پوستی
بیماری کبد چرب می‌تواند منجر به خارش پوست به خصوص پوست صورت شود. وجود نمک‌های صفراوی بیش از حد در بدن، عامل ایجاد این شرایط است.
زردی پوست و سفیدی چشم‌ها
زردی زمانی رخ می‌دهد که مقدار رنگدانه زرد و نارنجی که محصول جانبی تجزیه خون قرمز است، وجود داشته باشد. اگر کبد به خوبی کار نکند، این رنگدانه بیش از حد ایجاد شده و ظاهری زرد به پوست و سفیدی چشم می‌دهد.
رگ‌های عنکبوتی
این وضعیت که به عنوان تلانژکتازی عنکبوتی هم شناخته می‌شود، ضایعات نخ مانندی زیر پوست هستند. این ضایعات زمانی ایجاد می‌شوند که مویرگ‌ها درست در زیر سطح پوست گشاد می‌شوند. این ضایعات به صورت لکه‌های قرمز و مانند تار عنکبوت در هر نقطه از پوست ایجاد می‌شوند. یکی از دلایل ایجاد این وضعیت، کبد چرب است.
سفید شدن زودهنگام موها
گلوتاتیون، آنزیمی است که در بدن یافت می‌شود و تجمع طبیعی پراکسید هیدروژن در فولیکول مو را به آب و اکسیژن تجزیه می‌کند. بدون این آنزیم، پراکسید هیدروژن انباشته‌شده می‌تواند علاوه بر تاثیر بر ریشه مو، سفیدی مو را بیشتر کند. گلوتاتیون همچنین برای سیستم ایمنی و مبارزه با مشکلات پوستی بسیار حیاتی است. علاوه بر تولید این ماده مغذی حیاتی، کبد مسئول جذب ویتامین‌های محلول در چربی، سم‌زدایی استروژن و تنظیم سطح قند خون است، که همه اینها برای حفظ سلامت و کیفیت مو مهم هستند.
چطور می‌توان از اثرات منفی کبد چرب روی پوست و مو پیشگیری کرد؟
مسلم است که پیشگیری از کبد چرب یا درمان زودهنگام آن، بهترین روش برای پیشگیری از ایجاد اثرات مخرب ناشی از این بیماری بر پوست و مو است. نکات زیر در این زمینه به شما کمک می‌کند:
- مراجعه به پزشک معتبر همیشه بهترین گزینه است. چرا که پیشگیری از اثرات منفی کبد چرب روی پوست و مو، به علائم شما بستگی دارد. به عنوان مثال پزشک ممکن است باتوجه به علائم شما، داروهایی مانند کلستیرامین را برای کاهش خارش صورت و پوست تجویز کند.
- برطرف کردن دلایل زمینه‌ای می‌تواند به شما کمک کند از پیشرفت بیماری و عوارض آن روی پوست و مو پیشگیری کنید. به عنوان مثال اگر دچار چاقی هستید، کاهش وزن از طریق تغییر رژیم غذایی و ورزش روزانه، می‌تواند به کند شدن سرعت پیشرفت بیماری کمک کند.
- بیماری کبد چرب بیشتر افراد مبتلا به دیابت نوع 2 و افراد چاق را تحت تاثیر قرار می‌دهد. حدود 90 درصد از افراد مبتلا به چاقی شدید، به بیماری کبد چرب هم مبتلا هستند. حفظ وزن متوسط و مدیریت بیماری‌های مزمن مانند دیابت نوع 2، می‌تواند به پیشگیری از بیماری کبد چرب و عوارض آن کمک کند.
- الکل مصرف نکنید. الکل نقش مهمی در آسیب‌های کبدی دارد. مسلم است که با اصلاح عادت الکل خوردن، می‌توانید به میزان قابل‌توجهی به کاهش عوارض کبد چرب بر پوست و مو کمک کنید.
- میوه‌ها و سبزیجات را قبل از مصرف ضدعفونی کنید، این کار باعث کاهش احتمال مصرف آفت‌کش‌ها و تاثیر آن روی کبد شما می‌شود. همان طور که می‌دانید به طور کلی تغذیه نقش مهمی در سلامت پوست و مو دارد. کیفیت، سلامت و بهداشت مواد غذایی به خصوص روی سلامت و جوانی پوست، تاثیر مستقیم دارد.
- پرهیز از سیگار کشیدن هم به پیشگیری از بیماری کبد چرب و عوارض آن روی پوست و مو کمک می‌کند.
- غذاهای مغذی بخورید. رژیم غذایی سالم و مغذی شامل کراتین و بیوتین فرآیند سفیدی مو را معکوس کرده و کیفیت مو را بهبود می‌بخشد.
- به طور منظم ورزش کنید. ورزش منظم می‌تواند به سوزاندن تری‌گلیسیرید کمک کرده و چربی کبد را کاهش دهد.
- ویتامین E مصرف کنید. ویتامین E می‌تواند سلامت کبد را بهبود بخشد. البته توجه داشته باشید که مصرف مکمل ویتامین E ممکن است با بعضی بیماری‌ها سازگاری نداشته باشد. پس قبل از مصرف هر گونه مکملی از جمله مکمل ویتامین E، با پزشک مشورت کنید.
- قهوه بنوشید. مصرف قهوه می‌تواند برای سلامت کبد مفید باشد. دقیقا معلوم نیست چرا قهوه برای کبد مفید است. اما تحقیقات نشان می‌دهد که این ماده آنزیمی را که کبد را سم‌زدایی می‌کند، فعال نگه می‌دارد.
روغن زیتون را در برنامه غذایی روزانه خود بگنجانید. روغن زیتون به طور کلی مانع تجمع چربی در بدن می‌شود و این موهبت شامل حال کبد هم خواهد شد. این ماده همچنین به بدن کمک می‌کند چربی و قند غذاها را بعد از هر وعده مدیریت کرده و احتمال بروز التهاب را کم کند.