در این مطلب می‌خوانید:
یبوست معمولا با چند تغییر ساده در سبک زندگی درمان می‌شود. یکی از مهم‌ترین این تغییرات، در رابطه با تغذیه است. به خصوص مصرف روغن مناسب می‌تواند تاثیر زیادی روی این وضعیت آزاردهنده داشته باشد. درمان یبوست با روغن‌های گیاهی، یک تکنیک چند هزارساله است. پس قبل از این که به سراغ داروهای شیمیایی بروید، بهتر است درمان‌های خانگی در دسترس و مقرون به صرفه را امتحان کنید. در ضمن تجربه ثابت کرده است که گاهی استفاده از داروی شیمیایی برای درمان یبوست شما را با مشکل حادتری روبرو می‌کند.
قبل از این که اصول درمان یبوست با روغن‌های گیاهی را به شما معرفی کنیم، بهتر است ابتدا علت یبوست را در خود پیدا کنید.
علت یبوست چیست؟
یبوست دلایل احتمالی زیادی دارد، اما رایج‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- رژیم غذایی کم‌فیبر
- هیدراتاسیون ضعیف
- عدم فعالیت بدنی کافی
- مصرف آرام بخش‌ها و داروهایی که فشار خون را کاهش می‌دهند
- بیماری زمینه‌ای مانند؛ پارکینسون و مولتیپل «اسکلروزیس» یا همان «ام اس»
- شقاق مقعد یا باریک شدن روده بزرگ
- مشکلات عصبی که به طور خاص بر اعصاب اطراف روده بزرگ و راست روده تاثیر می‌گذارد
- مشکلات عضلانی لگن
کدام روغن‌های گیاهی یبوست را درمان می‌کنند؟
روغن‌های گیاهی به عنوان روان‌کننده در سیستم گوارش عمل می‌کنند و باعث می‌شوند که مواد جامد راحت‌تر بلغزند. روغن‌ها همچنین مدفوع را نرم کرده و تخلیه کامل روده را آسان‌تر می‌کنند. موثرترین روغن‌های گیاهی در درمان یبوست عبارتند از:
1. روغن زیتون
کمتر کسی نام روغن زیتون را در لیست بهترین درمان‌های یبوست نشنیده است. این ماده پرفایده سرشار از عناصری است که متابولیسم را بهبود داده و به حرکت روان محتویات روده کمک می‌کند. مصرف یک قاشق چایخوری روغن زیتون در صبح با معده خالی می‌تواند به محتویات روده در دفع شدن روان‌تر کمک کند.
2. روغن دانه سویا
این محصول همه سموم را از بدن دفع کرده و روده را پاکسازی می‌کند. روغن دانه سویا سابقه درخشانی در هضم روان غذا و تنظیم سیستم گوارشی دارد.
3. روغن رزماری
دو ماده موثر موجود در روغن رزماری، فلاونویید و سینیول هستند. این دو ماده نقش مهمی در تقویت حرکات روده و کمک به دفع روان‌تر دارند.
4. روغن نارگیل
این روغن گیاهی متابولیسم را افزایش داده و به عبور سریع‌تر غذا از روده کمک می‌کند. تاثیر روغن نارگیل خوراکی به گونه‌ای است که حرکات روده را مداوم، کوچک و نرم می‌کند.
چه غذاهایی به رفع یبوست کمک می‌کند؟
گاهی اوقات غذایی که شما را دچار یبوست می‌کند، شخص دیگر را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد. یا خیلی از مواد غذایی که یبوست شخص دیگر را درمان می‌کند، تاثیری روی روده‌های شما ندارد. با این وجود، مواد غذایی و غذاهای زیر در طول تاریخ بیشترین تاثیر مثبت را در درمان یبوست داشته‌اند:
آلو خشک
یکی از مواد غذایی که روی بیشتر بیماران گرفتار یبوست تاثیر دارد، آلو خشک است. البته آب این آلو فاقد فیبری است که در خود آلو خشک وجود دارد. با این وجود هر دوی این مواد دارای محتوای سوربیتول بالایی هستند. سوربیتول بدون هضم شدن از روده عبور می‌کند و آب را به داخل روده می‌کشد. در نتیجه محتویات روده حجیم شده و حرکت روده را تحریک می‌کند.
زردآلو
برای استفاده از زردآلو برای درمان یبوست، باید مقداری زردآلو را از وسط نصف کنید. سپس به زردآلوها 2 تا 3 قاشق غذاخوری شکر قهوه‌ای و دو قاشق غذاخوری آب اضافه کنید. قابلمه را روی حرارت ملایم قرار دهید تا نرم شود. اجازه دهید زردآلوها سرد شوند و در وعده صبحانه میل کنید.
نوشیدنی‌های گرم
نوشیدن چای یا قهوه گرم اثر ادرارآوری دارد. چای و قهوه به مشابه آب داغ عمل می‌کنند، زیرا گرما به تجزیه مواد جامد کمک می‌کند.
زنجبیل
این ماده پرخاصیت به رفع یبوست کمک می‌کند، زیرا فشار وارده بر روده را کاهش می‌دهد. همچنین مصرف مداوم این محصول به کاهش دیگر علائمی که همراه با یبوست بروز پیدا می‌کنند مانند؛ گرفتگی، نفخ و حالت تهوع کمک می‌کند.
سوپ ساده
سوپ‌های ساده بدون چربی رطوبت محتویات روده را افزایش داده و حجم آن را زیاد می‌کند. در نتیجه عمل دفع راحت‌تر انجام می‌شود. سوپ‌های روان و گرم معمولا پردازش سیستم گوارش را روان می‌کند.
سیب و گلابی
دو میوه بسیار مفید در درمان یبوست، سیب و گلابی است. این دو میوه حاوی سطوح بالایی از فیبر، فروکتوز و سوربیتول هستند. سیب و گلابی میوه‌های در دسترسی هستند، که به شما در تخلیه روده کمک می‌کنند. همچنین سیب و گلابی حاوی مقادیر زیادی آب هستند، که به هضم غذا و جلوگیری از یبوست کمک می‌کنند. گلابی و سیب خشک و آب سیب هم تاثیر قابل توجهی در درمان یبوست دارند.
رازیانه
این دانه گیاهی یک ملین طبیعی است. برای استفاده از این محصول می‌توانید رازیانه را در آب جوشیده دم کنید. دانه‌های رازیانه با افزایش آنزیم‌های معده در دستگاه گوارش به حرکت محتویات در روده بزرگ کمک می‌کند.
کیوی
این میوه حاوی اکتینیدین است، که باعث حرکت در قسمت فوقانی دستگاه گوارش می‌شود. کیوی در فرهنگ‌های مختلف به عنوان یک درمان طبیعی یبوست شناخته می‌شود.
توت سیاه و تمشک
این دو سرشار از فیبر و آب هستند و کمک زیادی به کاهش یبوست می‌کنند.
روغن امگا 3
امگا 3 در بسیاری از روغن‌ها از جمله؛ روغن ماهی و روغن بذر کتان وجود دارد و به درمان یبوست کمک می‌کند. این ماده دیواره‌های روده را لغزنده می‌کند. رژیم غذایی حاوی ماهی، آووکادو، محصولات شاهدانه و دانه کتان می‌تواند به افزایش سطح امگا 3 در بدن کمک کند. اگر نمی‌توانید روغن امگا 3 کافی را از رژیم غذایی خود دریافت کنید، مکمل امگا 3 بخورید.
حبوبات
یکی دیگر از منابع غنی از فیبر که به هضم روان غذا و کاهش یبوست کمک می‌کند، حبوباتی مانند عدس، لوبیا و نخود است. این حبوبات سرشار از مواد مغذی مانند روی، فولات، پتاسیم و ویتامین B6 هستند، که به تحریک حرکات روده کمک می‌کند.
ماست و کفیر
پروبیوتیک‌ها در بسیاری از محصولات لبنی از جمله ماست و کفیر وجود دارند و با نرم کردن محتویات روده به تخلیه آن کمک می‌کنند. این محصولات همچنین سلامت عمومی روده را بهبود می‌بخشند.
انگور
این میوه محبوب منبع طبیعی فیبر و حاوی مقدار زیادی آب است. هر دوی این مواد به رفع یبوست کمک می‌کنند.
چه اقداماتی در درمان یبوست شدید تاثیر دارند؟
اگر با مشکل یبوست شدید دست و پنجه نرم می‌کنید، باید تغییرات زیر را بپذیرید:
1. آب نوشیدن منظم را، به عادت خود تبدیل کنید:
اگر تاکنون هزار دلیل برای نوشیدن آب در طول روز داشتید، حالا هزار و یک دلیل دارید. دلیل هزار و یکم، نقشی است که آب در درمان یبوست دارد. مصرف 2.5 لیتر یا 12 لیوان آب در روز دستگاه گوارش شما را تازه و پاک نگه می‌دارد. نوشیدن مداوم مایعات به تجزیه مواد غذایی در روده کمک می‌کند. نوشیدن یک لیوان آب ولرم به صورت ناشتا، برای ته نشین شدن معده و تحریک روند پریستالتیک یا حرکات لوله‌های گوارشی عالی است.
2. فقط و فقط نان سبوسدار بخورید:
البته این شامل پاستا و غلات هم می‌شود. محصولات سبوسدار با اضافه کردن حجم محتویات در تسریع عبور از روده نقش دارند. غذاهایی که از گندم کامل تولید می‌شوند، با تشویق حرکات روده، یبوست را درمان می‌کنند. یک راه هوشمندانه برای افزودن فیبر بیشتر به رژیم غذایی خود این است که نان سبوسدار و غلات حاوی مغزها و دانه‌ها را انتخاب کنید.
3. از غذاهایی که محتوای چربی بالایی دارند، پرهیز کنید:
بدن انسان در پردازش چربی ضعیف است. به خصوص برنامه‌هایی غذایی امروز، کیسه صفرا را هم دچار مشکل می‌کند. از طرفی کیسه صفرا تولید‌کننده صفرا است و صفرا ماده‌ای است که به تجزیه چربی کمک می‌کند. بنابراین با کاهش مصرف غذاهای چرب و سرخ‌شده به درمان یبوست مزمن خود کمک کنید.
4. هر روز غذاهای فیبردار بخورید:
این یک اصل است که خوردن بیشتر غذاهای فیبردار می‌تواند از یبوست جلوگیری کند. دو نوع مختلف فیبر وجود دارد؛ محلول و نامحلول. فیبر محلول در روده‌ها حل می‌شود و یک ماده ژل مانند تشکیل می‌دهد که به حرکت غذا در طول دستگاه گوارش کمک می‌کند. فیبر نامحلول بدون جذب در روده‌ها حرکت می‌کند و به حرکات روده کمک می‌کند. البته توجه داشته باشید که اگر یبوست نتیجه کولیت یا بیماری کرون باشد، افزایش مصرف فیبر می‌تواند اثر بدی داشته باشد. اگر نسبت به این موضوع شک دارید، قبل از ایجاد هر گونه تغییر در رژیم غذایی خود، با پزشک متخصص داخلی صحبت کنید.
5. روده را پاکسازی کنید:
یک راه پاکسازی که حرکات روده را هم بیشتر می‌کند، مصرف آب لیموی تازه است. کافی است قبل از خواب و درست بعد از این که از خواب بیدار می‌شوید، مخلوط یک لیوان آب با نصف لیموی تازه را میل کنید. اگر دندان‌هایتان نسبت به خوردن آب لیمو به صورت ناشتا حساس شده‌اند، می‌توانید از نی استفاده کنید.
6. فعالیت بدنی خود را افزایش دهید:
ورزش به روده شما کمک می‌کند تا فعال‌تر شود. فعالیت بدنی منظم به دفع منظم محتویات روده می‌انجامد.
7. اجابت مزاج را به تاخیر نیندازید:
به هیچ عنوان تمایل به اجابت مزاج را نادیده نگیرید. به علاوه عجله در توالت رفتن باعث می‌شود که نتوانید روده خود را به طور کامل تخلیه کنید و این منجر به یبوست بیشتر می‌شود.
8. برنامه منظمی برای توالت رفتن داشته باشید:
ممکن است در ابتدا طبیعی به نظر نرسد، اما سعی کنید یک تایمر تنظیم کنید و زمان بگذارید. به این ترتیب اجابت مزاج بعد از غذا برای شما آسان‌تر می‌شود.
9. اگر مشکل به توالت یا روش استفاده از آن مربوط است، آن را برطرف کنید:
همانطور که می‌دانید استفاده از توالت فرنگی می‌تواند مشکل یبوست را حل کند. با این وجود اگر باز هم مشکل یبوست شدید را تجربه می‌کنید، کافی است هنگام تخلیه روده، زانوها را بالاتر از باسن قرار داده، پشتتان را صاف کنید و وقتی زمانش رسید، معده خود را منقبض کنید.
سوالات متداول درباره درمان یبوست
1. سریع‌ترین روش درمان یبوست چه روشی است؟
یبوست بر روی هر شخص عملکرد متفاوتی دارد و هر فردی با یک یا چند ماده غذایی خاص می‌تواند ییوستش را تشدید یا برطرف کند. بنابراین سریع‌ترین روش درمان یبوست استفاده از دارو است. اما می‌توان با توجه به تجربه و سابقه، از ماده غذایی خاصی مانند انجیر، سیب خشک، کیوی، آلو خورشتی یا روغن زیتون برای رفع سریع این مشکل استفاده کرد.
2. آیا مصرف آب یبوست را درمان می کند؟
مصرف آب تا حد زیادی در پیشگیری و درمان یبوست تاثیر دارد.
3. آیا مصرف ماست و روغن زیتون برای رفع یبوست موثر است؟
بستگی به فرد دارد. در بعضی افراد ممکن است این مواد به رفع یبوست کمک کنند.