در این مطلب می‌خوانید:
افراد زیادی در سنین و شرایط مختلف جوش دور لب و دهان، چانه و ناحیه فک را تجربه می‌کنند. این مشکل نه تنها برای نوجوانان، بلکه برای بزرگسالان از 20 تا 50 سال هم به یک مسئله بزرگ تبدیل شده است. اولین دلیلی که می‌توان جوش‌های اطراف دهان را به آن نسبت داد، هورمون است. این کلاسیک‌ترین علت جوش و آکنه در اطراف ناحیه دهان و اطراف لب است. بنابراین، وقتی صحبت از جوش‌های اطراف لب و دهان به میان می‌آید، همیشه به منظم بودن دوره‌های قاعدگی‌تان فکر کنید. آیا دارویی مصرف می‌کنید یا اخیرا یا در چند ماه گذشته مصرف کرده‌اید که باعث فعالیت هورمونی نامنظم شده باشد؟ آیا در دوران بلوغ، بارداری یا یائسگی قرار دارید؟ البته دلایلی دیگری هم برای این مشکل وجود دارد. در اینجا علاوه‌بر بررسی تمام علت‌های جوش دور لب و دهان، ما راه پیشگیری و درمان آن را هم در اختیار شما قرار می‌دهیم.
علت جوش دور لب و دهان چیست؟
لیست بسیار گسترده‌ای از عواملی که باعث ایجاد جوش در اطراف لب و دهان می‌شود وجود دارد. اما رایج‌ترین این دلایل عبارتند از:
1. تلفن همراه آلوده
اگر صادق باشیم، بیشتر ما به اندازه سایر سطوح پرکاربرد، وسایل الکترونیکی خود را تمیز و ضدعفونی نمی‌کنیم. با این حال، گوشی شما توسط تقریبا 26000 میکروب در هر 3 سانتی‌متر مربع پوشیده شده است! پس تلفن همراه به مراتب کثیف‌تر از صندلی توالت است. اگر می توانید سعی کنید بیشتر از حالت بلندگو یا هدفون بی‌سیم استفاده کنید. در غیر این صورت، حداقل یک بار در روز گوشی خود را با دستمال مرطوب مخصوص صفحه پاک کنید.
2. خمیر دندان
دندان‌های خود را تمیز می‌کنید، اما منافذ پوستتان را مسدود می‌کنید. سدیم لوریل سولفات (SLS) یک عنصر رایج در خمیر دندان‌های محبوب است. و با وجوداین که این ماده برای سفید کردن دندان‌ها بسیار موثر است، می‌تواند پوست شما را تحت تاثیر قرار دهد.
3. pH شما خارج از تعادل است
تنها 2 طیف در مقیاس pH وجود دارد، که می‌توان گفت سالم در مقابل ناسالم محسوب می‌شود؛ و این قلیایی در مقابل اسیدی است. وقتی بدن شما بیش‌ازحد اسیدی باشد، از طریق پوست خود را نشان می‌دهد؛ و یکی از شایع‌ترین علائم این مشکل زمانی است که جوش‌ها در اطراف دهان ظاهر می‌شوند. محرک‌های غذایی مقصر اصلی علت عدم تعادل pH هستند. با کاهش غذاهای اسیدی مانند شکر ساده، قهوه، غلات فرآوری‌شده و ... این مشکل را حل کنید.
4. هورمون‌ها
جوش‌های اطراف دهان و چانه یک شاخص رایج برای عدم تعادل هورمونی شما هستند. به عنوان مثال، هنگامی که زنان در مرحله پیش از قاعدگی چرخه خود هستند، بدن سطوح بالاتری از تستوسترون تولید می‌کند و آندروژن‌ها سبوم را تحریک می‌کنند و این ماده منافذ را می‌بندد. متاسفانه، برای درمان آکنه هورمونی کار زیادی نمی‌توانید انجام دهید، اما کاهش استرس می‌تواند کمک‌کننده باشد.
دیگر علت‌های آکنه اطراف دهان عبارتند از:
- استرس و اضطراب
- خستگی ناشی از کار زیاد یا خستگی عمومی
- استفاده از بالم لب به خصوص آن‌هایی که دارای رنگ‌ها و رایحه مصنوعی هستند
- عدم پاکسازی یا پاک کردن آرایش در شب
- اپیلاسیون، استفاده از نخ یا اصلاح با تیغ در ناحیه دور دهان و لب
- مصرف غذاها یا نوشیدنی‌های اسیدی یا چرب
- خواب بد و کابوس شبانه
- رژیم غذایی نامناسب یا غذا نخوردن به اندازه کافی
- حساسیت به تیغ و ابزار اصلاح
- مصرف قرص یا دیگر داروهای هورمونی
- ورزش و عرق کردن
- قرار گرفتن در معرض بیش‌ازحد اشعه UV خورشید
- اختلال PCOS یا تخمدان پلی‌کیستیک
- درماتیت اطراف دهان
- دیابت یا مقاومت به انسولین
- استفاده از کورتیکواستروئیدها یا داروهای مبتنی بر لیتیوم
انواع جوش‌های دور دهان کدامند؟
دور دهان معمولا جوش‌هایی از انواع زیر را بروز می‌دهد:
کومدون
آکنه کومدونال در اطراف ناحیه دهان بسیار شایع است و با آکنه التهابی رایج متفاوت است. کومدون‌ها برآمدگی‌های کوچکی هستند که اغلب، به رنگ پوست دیده می‌شوند. آنها شامل جوش‌های سرسیاه یا باز و جوش‌های سرسفید یا بسته هستند. آنها مانند یک جوش معمولی قرمز یا ملتهب نیستند، و همچنین باعث ایجاد چرک یا تورم بیش‌ازحد نمی‌شوند.
پوسچول و پاپول
برخلاف کومدون‌ها، پوسچول‌ها و پاپول‌ها اغلب باعث التهاب و ناراحتی می‌شوند. این نوع جوش در افراد مستعد آکنه رایج است و به طور معمول به گزینه‌های درمانی پاسخ می‌دهد. پاپول‌ها برآمدگی‌هایی کوچک و برجسته روی پوست هستند که یک حباب سفید رنگ پر از چرک در بالای آن تشکیل می‌شود و اغلب قرمز رنگند.
درماتیت اطراف دهان
درماتیت اطراف دهان یک بیماری پوستی است که ممکن است شبیه آکنه باشد، اما در واقع یک نوع بثورات التهابی است. این عارضه اغلب در اطراف دهان و همچنین بینی رخ می‌دهد. درماتیت می‌تواند از برجستگی‌های صورتی پوسته پوسته و پراکنده تا لکه‌های ضخیم متغیر باشد. استفاده از کرم‌ها یا پمادهای استروئیدی مانند؛ هیدروکورتیزون، فلووسینولون، تریامسینولون و ... روی صورت یک محرک برای درماتیت دور لب و دهان است.
جوش دور لب و دهان چگونه درمان می‌شود؟
خوشبختانه درمان‌هایی برای بهبود ظاهر جوش اطراف دهان و خنثی کردن هر گونه دردی که تجربه می‌کنید در دسترس است. درمان جوش دور لب و دهان از طریق روش‌های زیر بهتر و زودتر انجام می‌شود:
- از کمپرس سرد برای کاهش تورم و بی‌حس کردن درد استفاده کنید.
- از آنتی‌بیوتیک‌های موضعی مانند کلینداژل یا کلیندامایسین و درمان‌هایی که حاوی رتینوئیک اسید یا ویتامین A هستند، استفاده کنید.
- مصرف داروهای تقویتی تجویزی که شامل بنزوئیل پراکسید، اسید سالیسیلیک یا گوگرد است، به شما کمک می‌کند.
- آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی مانند سومایسین یا تتراسایکلین، مونودوکس یا داکسی سایکلین، یا اریمکس یا ازیترومایسین با تجویز پزشک در درمان آکنه دور دهان نقش دارد.
- در مواردی که ریشه مشکل در هورمون‌ها است، مصرف داروهای ضدبارداری خوراکی یا اسپیرونولاکتون به شما کمک می‌کند.
- انجام لایه‌برداری شیمیایی یا درمان فتودینامیک در درمان آکنه شدید دور دهان و لب موثر است.
- اگر از جوش سر سیاه روی چانه و دور دهان و لب رنج می‌برید، این نشانه کم‌آبی بدن است، بنابراین یک تقویت‌کننده آبرسان را امتحان کنید.
- اگر جوش‌های لب خود را فشار دهید، بیرون بیاورید یا به طور مکرر دست بزنید، می‌توانید خطر عفونت را افزایش دهید، باعث بزرگتر شدن جوش، درد بیشتر و تشویق به ایجاد زخم شوید. پس یک راه درمان این مشکل لمس و تحریک نکردن آن است.
راه پیشگیری از جوش دور لب چیست؟
برای جلوگیری از جوش اطراف دهان و لب، چند نکته و ترفند ساده وجود دارد. این نکات را رعایت کنید تا هیچوقت به مشکل آزاردهنده آکنه دور دهان گرفتار نشوید:
- پیشگیری از جوش روی لب با یک روتین خوب مراقبت از پوست شروع می‌شود. در حالت ایده‌آل، باید صورت و اطراف لب خود را دو بار در روز با یک پاک‌کننده ملایم و آب گرم بشویید. اما از شستن بیش‌ازحد صورت خود، یا استفاده از صابون‌ها یا پاک‌کننده های خشن خودداری کنید. به دنبال محصولاتی باشید که فاقد الکل و کمدوژن هستند و منافذ شما را مسدود نمی‌کنند.
- داشتن عادات سبک زندگی سالم مانند عدم لمس صورت، استفاده از روبالشی تمیز، پاک کردن مرتب گوشی و استفاده از محصولات آرایشی باکیفیت و معتبر هم می‌تواند به کاهش احتمال بروز جوش دور لب کمک کند.
- اگر بتوانید سلول‌های اضافی پوست را با لایه‌برداری و چربی اضافی را با ماسک‌های پاک‌کننده و محصولات خاک رس کنترل کنید، پوستتان در برابر جوش مقاوم می‌شود.
- هر شب آرایش خود را پاک کنید. هیچ شبی نباید استثنا باشد.
- اگر مواد آرایشی شما شامل لانولین، پروپیلن گلیکول و دیمنتیون باشد، خودبخود باعث ایجاد جوش می‌شود. پس از استفاده از مواد آرایشی حاوی این مواد بپرهیزید.
- اگر جوشی در صورتتان وجود دارد، به هیچ‌عنوان به آن دست نزنید. با این کار فقط باکتری‌ها را در ناحیه آسیب‌دیده پخش می‌کنید.
- مرطوب‌کننده خود را با دقت انتخاب کنید. این محصول باید برای پوست شما مناسب باشد.
- پاکسازی، پاکسازی و پاکسازی! اطمینان حاصل کنید که صبح و شب پوست خود را تمیز کرده و از تجمع باکتری جلوگیری می‌کنید.
- از محصولات مبتنی بر نفت مانند وازلین دوری کنید.
- به دنبال محصولاتی باشید که حاوی بنزوئیل پراکسید هستند تا به رفع آکنه کمک کنید.
پوست شما آینه‌ای است از آنچه در سایر اندام‌های بدن شما می‌گذرد. بعد از کبد، پوست مهم‌ترین اندام برای سم‌زدایی است و گاهی‌اوقات این فرآیند را با جوش‌ها نشان می‌دهد. برای داشتن صورت و به ویژه ناحیه فک بدون جوش باید غذاهایی که سلامت روده را تقویت می‌کنند، غذاهای تنظیم‌کننده هورمون مانند غذاهایی که سطح استروژن را در بدن افزایش می‌دهد، میوه‌ها و سبزیجات رنگارنگ، غذاهای غنی از آنتی‌اکسیدان مانند انواع توت‌ها، چغندر و شکلات تلخ بخورید. همچنین شما باید از خوردن غذاهای چرب و روغنی، لبنیات سنگین، غذاها و نوشیدنی‌های بسیار شیرین و فیتواستروژن‌ها پرهیز کنید. همچنین رژیم‌های بسیار کم کربوهیدرات پوست شما را مستعد جوش می‌کند.
سوالات متداول درباره جوش دور لب و دهان
1. چگونه تفاوت تبخال و جوش دور لب را تشخیص دهیم؟
تبخال و جوش ممکن است شبیه به هم باشند. اما، تبخال باعث ایجاد تاول‌های دردناک روی لب می‌شود، در حالی که جوش‌ها به طور معمول روی پوست اطراف لب ایجاد می‌شوند.
2. آیا می‌توان جوش دور لب را ترکاند؟
اگرچه ممکن است ترکاندن جوش اطراف دهان وسوسه‌انگیز باشد، اما نباید آنها را از بین ببرید، زیرا این کار می‌تواند خطر عفونت، جوش‌های بزرگتر و درد بیشتر را افزایش دهد.
3. درمان جوش دور لب چقدر زمان می‌برد؟
بدون درمان، بهبود جوش دور دهان ممکن است تا دو ماه طول بکشد تا چرخه خود را طی کند. اما درمان می‌تواند جوش را سریعتر از بین ببرد.