در این مطلب میخوانید:
بهترین روغن برای خارش پوست محصولی است که برای رهایی از عارضه ناخوشایند پوست تحریکپذیربه کمک شما میآید. خیلی از افراد برای یک بار هم که شده در زندگیشان خارش پوست را تجربه میکنند. اما اگر این عارضه بیشتر از 6 هفته طول بکشد، زندگی شما را مختل خواهد کرد. در این نوشته شما علاوه بر آگاهی از علت های خارش پوست، یک روش خانگی درمان آن یعنی روغن تراپی را نیز فراخواهید گرفت.
علت های خارش پوست
دلایل زیادی برای خارش پوست وجود دارد. اما رایجترین این دلایل عبارتند از:
- اگزما و خشکی پوست
- بیماریهای پوستی مانند پسوریازیس
- بریدگی و زخم
- سوختگی پوست
- مصرف مواد غذایی حساسیتزا
- استفاده از لباس نامناسب
- تعرق زیاد و مرطوب ماندن طولانی مدت پوست
- شستشوی بیش از حد بدن
- استفاده از محصولات شوینده شیمیایی و قوی
- شوره و پوسته پوسته شدن پوست سر
علت خارش بدن در فصلهای مختلف
برخی از دلایل خارش بدن در فصول مختلف عبارتند از:
خارش بدن در بهار
با رویش گیاهان و گلها در فصل بهار و انتشار گرده در فضا افراد دچار حساسیت فصلی و خارش میشوند. مصرف میوههای فصل بهار، تنفس در جنگل و طبیعت و گرد و خاک از دلایل حساسیت پوستی و خارش در فصل بهار به شمار میروند که معمولاً با قرمزی و خشکی پوست همراه هستند. عدم مراقبت از پوست، استرس و اضطراب و کاهش پروتئینهای محافظ پوست از عواملی هستند که خارش بدن در بهار را تشدید میکنند.
خارش بدن در تابستان
آفتابسوختگی از رایجترین دلایل خارش بدن در تابستان شناخته میشود. عوامل دیگری مانند گزش حشرات، بیماریهای پوستی مثل اگزما و پسوریازیس، درماتیت تماسی، گرما و تعریق باعث خارش پوست در تابستان میشوند. از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید باید جلوگیری کرد؛ زیرا باعث التهاب و خارش پوست میشود.
خارش بدن در پاییز
حساسیت پوستی از شایعترین مشکلات در فصل پاییز است که با علائمی مانند خارش همراه خواهد بود. تغییرات آب و هوایی و شروع سرما در فصل پاییز موجب حساسیت پوست میشود و تمام ردههای سنی را درگیر میکند. سرما و رطوبت هوا در فصل پاییز با نفوذ به داخل برگها باعث ایجاد آلرژی و حساسیت میشود. خارش بدن در پاییز با علائمی مانند خشکی، قرمزی، التهاب و پوستهپوسته شدن پوست همراه است، مصرف خودسرانه داروهای خانگی و شیمیایی میتوانند این علائم را تشدید کنند.
خارش بدن در زمستان
از بیماریهای آزاردهنده خارش زمستانی است که به دلیل سردی هوا و خشکی پوست به وجود میآید. کاهش رطوبت در فصل زمستان عامل مهمی برای خارش بدن است و هر چه پوست بیشتر در معرض هوای سرد قرار بگیرد علائم خارش افزایش پیدا میکنند. استفاده از سیستمهای گرمایشی باعث از بین رفتن رطوبت فضای بسته میشود و پوست را خشک میکند که از دلایل اصلی خارش است. خشکی پوست، ترک، التهاب و اگزما از علائم خارش بدن در فصل زمستان هستند و با شستوشوی بیش از حد بدن و مصرف مواد شوینده تشدید پیدا میکنند.
بهترین روغن برای خارش پوست
روغن تراپی پوست بوسیله محصولات طبیعی و ورغنهای گیاهی یک راه ساده و در عین حال مؤثر در درمان عارضههای پوست و مو است. روغن تراپی را میتوان بدون نگرانی بابت عوارض جانبی به مدت طولانی مورد استفاده قرار داد. البته بهتر است قبل از این کار از عدم حساسیت خود نسبت به روغن مورد نظر مطمئن شوید. برای این کار ابتدا مقداری از روغن مورد نظر را بر روی پوست آرنج خود اعمال کنید. اگر با گذشت یک تا دو ساعت اثری از قرمزی، التهاب، خارش، سوزش و تاول در ناحیه مورد نظر پیدا نشد، میتوانید با خیال راحت از این روغن برای نواحی دیگر پوستتان نیز استفاده کنید.
بهترین روغنها برای درمان خارش پوست عبارتند از:
روغن درخت چای
درخت چای (Melaleuca alternifolia) بومی استرالیا است. سالها است که از روغن تهیه شده از این درخت توسط افراد بومی منطقه به عنوان یک ضد عفونی کننده و ضد التهاب استفاده میشود.
مطالعات زیادی نیز این اثرگذاری را تأیید میکنند. برای مثال پژوهشی در سال 2006 نشان داد که روغن درخت چای دارای خواص ضد میکروبی است و در درمان عارضههای پوستی مانند آکنه یا خارش مزمن نقش دارد. همچنین پژوهشهای زیادی نشان داده است که این روغن یک محصول مراقبت از پوست محسوب میشود که از التهابات و عوارض ناشی از آن پیشگیری میکند.
روغن درخت چای در برابر عفونتهای ناشی از باکتری، ویروس، قارچ و پروتوزوال پوست عالی عمل میکند. عملکرد این روغن در مبارزه با عوامل عفونتزا به طور دقیق معلوم نشده است. اما به نظر میرسد که هیدروکربنهای غیراشباع در روغن درخت چای منبع سلولی باکتریها را از بین میبرد.
روش استفاده:
برای استفاده از روغن درخت چای میتوانید آن را به مرطوبکننده خود اضافه کنید. همچنین میتوانید بعد از حمام این روغن را بر روی محل تحت درمان استعمال کنید.
روغن اسطوخودوس
خواص ضد قارچی روغن اسطوخودوس به آن قابلیتی داده است که از شرایطی مانند خارش پوست جلوگیری کند. این روغن همچنین خارش ناشی از نیش حشرات و یا شرایطی مانند سوختگی و بریدگی پوست را التیام میبخشد. روغن اسطوخودوس پوست را مرطوب نگه داشته و اجازه نمیدهد خشکی یا نوع شدید آن اگزما پوست شما را درگیر کند. به همین دلیل روغن اسطوخودوس از چند جنبه مختلف یکی از بهترین محصولات برای جلوگیری و درمان خارش مزمن پوست به حساب میآید.
روش استفاده:
بعد از استحمام و در حالتی که پوست خشک است، روغن اسطوخودوس را بر روی محل مورد نظر اعمال کنید. این محصول همچنین به عنوان مرطوب کننده و روغن مراقبت از پوست، با عطر آرامشبخش خود، التهابات را تسکین میدهد.
روغن بابونه
این روغن میتواند به صورت موضعی برای کاهش خارش ناشی از اگزما، هموروئید و بثورات ناشی از پوشک نوزادان مورد استفاده قرار بگیرد. همچنین برای التیام پوست سر که به علت شوره یا خشکی دچار خارش شده است، از روغن بابونه استفاده میکنند.
روش استفاده:
روغن بابونه را میتوانید به طور مستقیم بر روی پوست محل دچار خارش اعمال کرده و ماساژ دهید. بهتر است قبل از این کار پوستتان را خوب بشویید و خشک کنید. این اقدام به جذب بهتر روغن توسط پوست کمک میکند.
همچنین روغن بابونه را میتوانید به طور مستقیم بر روی پوست سر خود ماساژ دهید. البته این کار را قبل از حمام رفتن انجام دهید تا بتوانید روغن را چند دقیقه بعد با یک شامپوی ملایم بشویید. شما همچنین می توانید 5 تا 10 قطره روغن بابونه را به شامپوی خود اضافه کرده و موهای خود را با آن بشویید.
توصیههایی برای درمان و پیشگیری از خارش پوست
اقدامات زیر به شما در درمان و پیشگیری از این عارضه جلوگیری میکند:
- از کمپرس سرد استفاده کنید: یکی از سریعترین و سادهترین راه ها برای متوقف کردن خارش پوست، اعمال کمپرس سرد است. شما میتوانید سرد کردن محل خارش پوست را ازطریق کیسه یخ، دوش سرد و یا حتی پارچه مرطوب انجام دهید.
- پوست خود را مدام مرطوب نگه دارید: خشکی که درجه شدید آن اگزما است یکی از عوامل اصلی خارش پوست محسوب میشود. به همین دلیل میتوان با مرطوب نگه داشتن مداوم پوست، از ایجاد خشکی و خارش ناشی از آن پیشگیری کرد.
- پوست را تحریک نکنید: بهتر است زبان بدنتان را یاد بگیرید. خیلیها با دانستن زبان بدن خود از بروز بسیاری از شرایط آزاردهنده پیشگیری میکنند. در این مورد نیز با دانستن زبان بدن خود و علائم هشداردهنده میتوانید از خارش پوست پیشگیری کنید. کافی است مصرف مواد غذایی حساسیتزا و یا لمس و تحریک عارضههای پوستی را متوقف کنید.
- برای جلوگیری از تجمع رطوبت و عرق روی پوستتان، لباسهای مناسب بپوشید.
- از پارچههای طبیعی مانند پنبه برای لباسهایتان استفاده کنید.
- از تغییرات شدید در دمای منزل یا محل کار به ویژه در ماه های تابستانی و زمستانی پیشگیری کنید.
- خانه خود را خنک و مرطوب نگه دارید.
- آب فراوان بنوشید.
- استرس خود را کنترل کنید؛ چرا که استرس میتواند التهابات پوستی و خارش ناشی از آن را افزایش دهد.
- محصولات آرایشی و بهداشتی بدون بو استفاده کنید.
چگونه خارش بدن را متوقف کنیم؟
بهترین روش متوقف کردن خارش، عمل به توصیههای زیر است:
1. حمام کنید
برای حمام کردن از آب ولرم استفاده کنید و حدود نیم فنجان یا 100 گرم نمک یا جوششیرین در آب بریزید. خیلی محکم بدن خود را نشویید و زمان استحمام خود را محدود کنید. سپس کاملاً بدنتان را آبکشی، خشک و با استفاده از مرطوبکننده آبرسانی کنید.
2. از کرمها، لوسیونها یا ژلهای تسکیندهنده و خنککننده استفاده کنید
استفاده کوتاهمدت از کرم کورتیکواستروئیدی بدون نسخه، ممکن است باعث تسکین کوتاه مدت خارش و التهاب پوست شود. لوسیون کالامین یا کرمهای حاوی منتول، کافور، کپسایسین یا بیحسکننده موضعی مانند پراموکسین را امتحان کنید. نگهداری این محصولات در یخچال میتواند اثر تسکیندهنده آنها را افزایش دهد. اما توجه کنید که کرمهای کورتیکواستروئیدی به خارش ناشی از عفونت زونا کمک نمیکنند.
3. مواد حساسیتزا را حذف کنید
یک روش موثر برای متوقف کردن خارش پوست، دوری کردن از هر ماده حساسیتزا است. چون بیشترین علت خارش حساسیت به یک ماده است. حالا این ماده میتواند خوراکی باشد یا غیرخوراکی. شما با اجتناب از خوردن یا تماس با ماده حساسیتزا، میتوانید این عارضه ناراحتکننده را متوقف کنید.
4. استرس یا اضطرابتان را کنترل کنید
استرس و اضطراب میتواند خارش را بدتر کند. بسیاری از مردم تجربه کردهاند که مشاوره، اصلاح رفتار، طب سوزنی، مدیتیشن و یوگا میتواند به کاهش استرس و اضطراب کمک کند.
5. داروهای آلرژی خوراکی بدون نسخه را امتحان کنید
برخی از داروهای آلرژی بدون نسخه مانند آنتی هیستامینها و دیفن هیدرامین، هم ضدحساسیت است و هم خوابآور. اگر خارش پوست خوابتان را مختل میکند، این نوع دارو ممکن است قبل از خواب مفید باشد.
6. از پوستتان در برابر آفتاب محافظت کنید
قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آفتاب و آفتاب سوختگی میتواند منجر به خشکی پوست و خارش شود. بهترین راه برای جلوگیری از خارش آفتاب سوختگی، این است که در وهله اول از آفتاب سوختگی اجتناب کنید. استفاده مرتب از کرم ضدآفتاب میتواند از پوست شما در برابر اشعه ماوراءبنفش خورشید محافظت کند.
7. از گیاهان و حشرات دور باشید
تماس با حشرات گزنده یا گیاهان سمی میتواند باعث ایجاد خارش در پوست شود. اگر به هر حال در محیطتان با حشرات و گیاهان سروکار دارید، با پوشیدن لباسهایی که تا حد امکان پوستتان را پوشش میدهند، از خود محافظت کنید.
8. حشرهکشها را در فضای باز استفاده کنید
نیش پشهها یا دیگر حشرات یک عامل خارش است و استفاده از حشرهکشها، عاملی دیگر. شما باید از حشرهکشها در فضای باز استفاده کنید. در واقع استفاده از این مواد در فضای بسته میتواند عامل ایجاد حساسیت و خارش شود.
9. خوب استراحت کنید
خواب کافی خطر خارش پوست را کاهش میدهد.
درمان خانگی برای خارش بدن
روشهای خانگی برای درمان خارش بدن عبارتند از:
1. سرکه سیب
سرکه سیب با خواص ضدالتهابی و ضدمیکروبی باعث جلوگیری از بروز عفونت و کاهش علائم خارش میشود. یک فنجان سرکه سیب را به آب گرم در وان اضافه کنید و به مدت ۲۰ دقیقه درون آن دراز بکشید. همچنین میتوانید یک قاشق غذاخوری سرکه سیب را با نصف فنجان آب ترکیب کنید و با پنبه روی ناحیه موردنظر بمالید.
2. روغن نارگیل
از روشهای خانگی برای درمان خارش بدن استفاده از روغن نارگیل است که خواص ضدالتهابی دارد. کافی است پس از استحمام مقداری روغن نارگیل روی ناحیه موردنظر بمالید تا علائم خارش کاهش پیدا کنند.
3. نعنا
نعنا به دلیل وجود منتول دارای خواص ضدالتهابی و ضدعفونیکننده است و با درمان التهاب و خشکی پوست باعث تسکین خارش میشود. نعنا را در قابلمه آب بریزید تا به جوش آید و پس از خنک شدن پنبه را به آن آغشته کنید و روی نواحی موردنظر بمالید.
4. لیمو ترش
از روشهای موثر برای درمان خارش و التهاب پوستاستفاده از لیمو ترش را میتوان نام برد که حاوی اسید استیک فراوان است. آب لیمو ترش تازه را بگیرید و پنبه را به آن آغشته کنید، سپس پنبه را به ناحیه مدنظر بمالید و پس از آن که خشک شد پوست را با آب سرد بشویید.
5. آلوئهورا
استفاده از آلوئهورا روش طبیعی برای از بین بردن التهاب و میکروب است و با جلوگیری از خشکی پوست باعث تسکین خارش میشود. نواحی موردنظر را با ژل آلوئهورا به طور مستقیم ماساژ دهید و پس از ۲۰ دقیقه آن را با آب سرد بشویید.
بهترین دارو برای خارش بدن چیست؟
اگر درمانهای خانگی خارش شما را کاهش نمیدهد، ممکن است داروهای نسخهای یا دیگر درمانها به دردتان بخورد. بهترین داروها برای التیام خارشها عبارتند از:
1. کورتیکواستروئیدها
اگر پوست شما ملتهب است، پزشک استفاده از پمادهای کورتیکواستروئیدی را پیشنهاد میکند. بهتر است پس از استعمال پماد، مقداری پنبه مرطوب روی پوست قرار دهید. به این ترتیب رطوبت به جذب پماد کمک میکند و در عین حال خاصیت خنککنندگی دارد. اگر خارش شدید یا طولانیمدت دارید، پزشک شما ممکن است این روال قبل از خواب را پیشنهاد کند: به مدت 20 دقیقه در آب ولرم ساده حمام کنید و سپس پماد تریامسینولون را روی پوست مرطوب بمالید. این رطوبت را به دام می اندازد و به جذب دارو کمک میکند.
2. انواع لوسیون و پماد
این نوع داروها شامل مهارکنندههای کلسینورین مانند تاکرولیموس (پروتوپیک) و پیمکرولیموس (الیدل) است. از طرفی ممکن است داروهای بیحسکننده موضعی مانند کرم کپسایسین یا کرم دوکسپین برای شما تجویز شود.
3. داروهای خوراکی
داروهای مهارکنندههای بازجذب سروتونین (SSRIs) ممکن است در کاهش برخی از انواع خارش طولانیمدت مفید باشند. این داروها شامل فلوکستین (پروزاک) و سرترالین (زولوفت) است.
4. نور درمانی (فوتوتراپی)
فتوتراپی شامل قرار دادن پوست در معرض نوع خاصی از نور است. این میتواند گزینه خوبی برای افرادی باشد که نمیتوانند داروهای خوراکی مصرف کنند. شما احتمالاً به چند جلسه فتوتراپی نیاز خواهید داشت، تا زمانی که خارش به طور کامل کنترل شود.
برای خارش بدن چه بخوریم؟
بیش از 170 غذا وجود دارد که باعث ایجاد واکنشهای آلرژیک میشوند و اگر به یک غذا حساسیت دارید، به احتمال زیاد به مواد غذایی دیگری هم حساسیت دارید. رایجترین راه برای درمان آلرژی غذایی این است که از مواد غذایی که باعث آلرژی میشود خودداری کنید. همچنین غذاهایی وجود دارد که تسکیندهنده التهاب و خارش محسوب میشود. در زیر برخی از رایجترین غذاهایی که خارش پوست و دیگر علائم آلرژی را تسکین میدهد، معرفی میشود:
1. غذاهای غنی از ویتامین C
ویتامین C شامل خواص آنتیاکسیدانی است، که به محافظت از پوست شما در برابر آسیب کمک میکند. این اثرات آنتیاکسیدانی همچنین به کاهش التهاب و قرمزی، خشکی یا خارش پوستی که میتواند عارضه بیماریهایی مانند اگزما و پسوریازیس باشد، کمک میکند. علاوهبر این، ویتامین C به بدن شما کمک میکند تا کلاژن بسازد و خاصیت الاستیکی و هیدراته بودن خود را حفظ کند. با افزایش سن، تولید کلاژن کاهش مییابد. اما دریافت ویتامین C کافی میتواند از تولید کلاژن و سلامت پوست در طول زندگی حمایت کند. میوههایی مانند کیوی، انواع توتها و مرکبات، سبزیجاتی مانند فلفل دلمهای، کلم بروکلی و کلم بروکسل سرشار از ویتامین سی هستند.
2. ویتامین E
ویتامین E دارای خواص آنتیاکسیدانی است و در محافظت از سلولهای بدن از جمله پوست در برابر آسیب نقش دارد. ویتامین E اگر به صورت موضعی استفاده شود، میتواند التهاب و تورم پوست را که در اثر آفتاب سوختگی ایجاد میشود، تسکین دهد. این ویتامین همچنین به جلوگیری از خشکی یا خارش ناشی از آفتاب سوختگی کمک میکند. اگر ترجیح میدهید از تواناییهای محافظت از پوست ویتامین E تنها از طریق رژیم غذایی استفاده کنید، غذاهای سرشار از ویتامین E عبارتند از: آجیل و دانهها، میوههایی مانند آووکادو و کیوی، سبزیجاتی مانند اسفناج، فلفل دلمهای قرمز و مارچوبه، میگو و ماهی سالمون.
3. غذاهای حاوی پروبیوتیک
شما میتوانید از پروبیوتیکها برای خارش استفاده کنید و این باکتریهای مفید را از طریق غذاهایی که پوست شما را التیام میبخشند، دریافت کنید. پروبیوتیکها میتوانند میکروبیوم پوست شما را برای بهتر شدن تغییر داده و به پیشگیری یا درمان خارش پوست، بثورات و دیگر علائم بیماریهایی مانند اگزما، آکنه یا آسیبهای ناشی از آفتابسوختگی کمک کنند. پروبیوتیکها همچنین میتوانند به التهاب پوست ناشی از آلرژی کمک کنند. ماست، کفیر، بعضی از پنیرها مانند پنیر گودا و چدار و دوغ سرشار از پروبیوتیک هستند.
4. غذاهای حاوی فلاونوئیدی به نام کوئرستین
فلاونوئیدها نوعی رنگدانه طبیعی هستند که به گیاهان رنگ میدهند. آنها همچنین آنتیاکسیدانهایی هستند که میتوانند به محافظت از سلولهای شما در برابر آسیب کمک کنند. بهویژه کوئرستین برای درمان بثورات پوستی مفید است. در محیطهای آزمایشگاهی، کوئرستین به جلوگیری از ترشح هیستامین که مسئول واکنشهای آلرژیک و علائم متعاقب آن مانند آبریزش چشم، تورم صورت و کهیر است، کمک میکند. فلاونوئید به وفور در غذاهای گیاهی مغذی که بخشی از هر رژیم غذایی متعادلی است، وجود دارد. میوههای خانواده مرکبات، انگور، گیلاس، انواع توتهای تیرهرنگ مانند زغالاخته و شاه توت، سیب، پیاز، جعفری، روغن زیتون و چای حاوی این ماده است.
5. غذاهای ضدالتهاب
خوردن غذاهای ضدالتهابی به پیشگیری یا درمان تحریک پوست کمک میکند. بسیاری از بیماریهای پوستی باعث التهاب میشوند و میتواند منجر به خشکی، خارش، پوسته پوسته شدن یا تحریک پوست شود. غذاها نمیتوانند این بیماریهای پوستی را درمان کنند، اما مصرف مواد ضدالتهابی ممکن است، کمککننده باشد. روغن زیتون، گوجه فرنگی، آجیل و دانهها، ماهی، سبزی با برگ تیره و میوهها حاوی عناصر ضدالتهاب است.
6. آب
نوشیدن آب رطوبت مورد نیاز بدن و پوست را تامین کرده و از این طریق از خشکی و خارش پیشگیری میکند.
7. مواد غذایی با طبع سرد
غذاهایی که طبع سرد دارند، میتوانند التهاب بدن را کاهش داده و از شدت خارش پوست بکاهند. از جمله مواد غذایی که طبع سرد دارند میتوان به ماست، خاک شیر، لیمو شیرین و خیار اشاره کرد. البته مواد غذایی زیادی در این دسته قرار میگیرند و میتوانند برای درمان خارش مفید باشند.
8. دمنوشهای گیاهی
بعضی از دمنوشهای گیاهی و نه همه آنها، برای برطرف کردن خارش بدن مفیدند. از این میان میتوان به دمنوش بابونه اشاره کرد که با طبع خنک خود، التهاب را تسکین میبخشد.
9. میوهها و سبزیجات
این نوع از محصولات غذایی به سادگی ویتامینها و عناصر آنتیاکسیدان مورد نیاز بدن را تامین کرده و از این طریق خارش را تسکین میدهد.
سوالات متداول درباره درمان خارش بدن
1. بهترین دارو برای درمان سریع خارش بدن چه دارویی است؟
بهترین دارو برای درمان سریع خارش بدن، داروهایی است که برای درمان آلرژی تجویز میشود. بهطور معمول میتوان با مراجعه به داروخانه، داروی ضدحساسیت تهیه کرده و استفاده کنید. این داروها بهطور معمول بعد از 15 تا 20 دقیقه اثر میکنند.
2. از چه دمنوشی برای خارش بدن استفاده کنیم؟
از بین داروهای گیاهی و دمنوشهای طبیعی، به طور معمول از دمنوش بابونه برای تسکین خارش و التهاب پوست استفاده میکنند.
3. آیا برای خارش بدن باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که خارش بدن با استفاده از روشهای معمول درمان نشده و با گذشت زمان به جای بهبود یافتن تشدید شود، باید به پزشک مراجعه کنید.
4. بهترین راه درمان خارش بدن کدام است؟
بهترین راه درمان خارش بدن، بستگی به شرایط شما دارد. با این وجود موثرترین روش درمان خارش، روشی است که مشکل و علت ایجاد آن را هدف قرار میدهد. پس برای درمان خارش بدن، باید به سرعت علت آن را شناسایی و سعی در رفع آن کنید.