در این مطلب میخوانید:
اگر متوجه خارش غیرطبیعی پوست سر، پوستههای سفید روی موها و سطح پوست سرتان شدید، ممکن است به خشکی پوست سر دچار باشید. یک اشتباه رایج در این شرایط این است که پوسته پوسته شدن پوست سر خود را به عنوان شوره در نظر بگیرید. درست است که شوره سر هم به شکل پوستههای سفید ظاهر میشود، درست مانند پوست سر خشک. اما در واقع شوره نتیجه یک عفونت پوستی قارچی یا باکتریایی مانند درماتیت سبورئیک یا پسوریازیس است و درمان متفاوتی دارد. یک تفاوت اساسی بین این دو این است که پوست سر خشک معمولا با موهای خشک همراه است، اما شوره میتواند در موهای چرب هم وجود داشته باشد. نکته مهم دیگر این که خشکی پوست سر ناشی از نوع و ماهیت پوست شما است، در حالی که شوره سر یک بیماری پوستی است.
در اینجا درباره علت، عوارض و درمان پوست سر خشک صحبت میکنیم.
علت خشکی پوست سر چیست؟
عوامل رایج خشکی پوست سر عبارتند از؛ استفاده از محصولات نامناسب مو، شستشوی زیاد موها و پوست سر، بیماریهای پوستی، ژنتیک و ... . اما جدای از این عوامل، مهمترین دلایل خشکی پوست عبارتند از:
قارچها
ممکن است عجیب به نظر برسد، اما پوست سر شما در واقع میزبان تعداد زیادی عناصر میکروسکوپی است. یکی از این عناصر، قارچی به نام مالاسزیا است که میتواند بهویژه برای بعضی افراد مشکلساز باشد. پوست سر سبوم تولید میکند. سبوم نوعی چربی است که به نرم کردن پوست سر کمک میکند، تا از خشکی یا شکننده شدن بیش از حد موها جلوگیری کند. مالاسزیا میتواند با تجزیه چربیهای پوست سر، به عناصر مضری مانند اسید اولئیک، به پوست آسیب برساند. این باعث تحریک پوست، پوسته پوسته شدن و خشکی میشود. وقتی این اتفاق میافتد، شامپوی مرطوبکننده ساده، برای درمان کافی نیست.
نوع پوست خشک
اگر پوست بدن و صورت شما خشک باشد، ممکن است پوست سرتان هم خشک باشد. پوست خشک به طور طبیعی قادر به تولید رطوبت کافی برای تامین چربی و آب کافی در لایه سطحی پوست یعنی اپیدرم نیست. این بدان معناست که سلولها به سرعت خشک میشوند و از هم میشکنند. در پوست سر خشک، این سلولهای مرده و خشک میتوانند جمع شوند و گروههای بزرگی از پوستههای سفید تشکیل دهند، که بهویژه در موهای تیره مشهود است.
ماهیت پوست سر انسان
تعادل چربیهای طبیعی روی پوست سر انسان به راحتی به هم میخورد. اگر چربی کم باشد، فیبر مو درخشش و لطافت خود را از دست میدهد. اگر این چربی بسیار زیاد باشد، موها شل و چرب به نظر میرسند.
تغییرات آبوهوایی
در طول ماههای زمستان، هوای سرد باعث خشکی پوست در سراسر بدن از جمله پوست سر میشود. در این زمان از سال باید بیشتر مراقب آبرسانی به پوست سر خود باشید.
پسوریازیس پوست سر
این عارضه زمانی بروز پیدا میکند که در سیستم ایمنی بدن شما اشتباهی رخ میدهد و سلولهای پوست شما خیلی سریعتر از حد معمول تکثیر میشوند. این سلولهای اضافی روی سطح پوست شما تجمع مییابند و باعث خشکی، پوسته پوسته شدن و خارش میشوند. این عارضه میتواند پوست سر، پیشانی و پشت گردن را درگیر کند.
آیا پوست سر خشک عامل ریزش مو است؟
ریزش مو میتواند ناشی از خشکی پوست سر باشد. مسلم است که پوست سری که چربی طبیعی به اندازه کافی ندارد، نمیتواند عملکرد طبیعی داشته باشد. همین شرایط ممکن است منجر به ریزش مو شود. در ضمن خشکی میتواند پوست سر را مستعد بیماریهای پوستی شدید مانند اگزما کند. اگزما هم یک علت ریزش مو است. در ضمن پوست سر خشک معمولا حاوی پوستههایی است که در منافذ پوست سر جمع شده و عملکرد فولیکولها را مختل میکند. این هم میتواند عامل ریزش مو باشد.
بهعلاوه به طور معمول، نوع پوستی که به طور طبیعی خشک است، رطوبت کافی برای آبرسانی به خود تولید نمیکند. خشکی پوست سر باعث میشود موها در لمس خشک و شکننده شوند. این به این دلیل است که چربیهای طبیعی کافی برای حرکت از ریشه به پایین در طول مو و تامین چربی مو وجود ندارد. در نتیجه مو به راحتی شکسته شده و میریزد.
پوست سر خشک چه عوارضی دارد؟
عوارض پوست خشک واقعا آزاردهنده است و میتواند به ریزش مو ختم شود. شایعترین عوارض پوست سر خشک عبارتند از:
خارش پوست سر
این یکی از آزاردهندهترین مشکلات پوست خشک است. با این مشکل شما باید دائم پوست سرتان را بخارانید و امیدوار باشید دیگران فکر نکنند بهداشت ندارید یا به شپش مبتلا شدهاید. در این شرایط مدام پوستههای خشک روی لباستان دیده میشود.
ایجاد پوسته پوسته
پوست سر خشک به راحتی شکسته شده و به شکل پوستههایی شوره مانند، روی موها و شانه میریزد.
کدر شدن تارهای مو
پوست سر خشک نمیتواند چربی طبیعی را در طول موها جاری کرده و به نوک تارهای مو برساند. به همین دلیل پوست سر خشک عامل کدر شدن تارهای مو است.
خشک و شکننده بودن موها
پوست سر خشک همانطور که گفتیم چربی را به تار موها نمیرساند و موها خشک و شکننده میشوند.
اگزما
یکی از عوارض خشکی پوست سر اگزما است. یعنی اگر خشکی پوست سر در مراحل اولیه درمان نشود، میتواند به اگزما منجر شود.
راه درمان پوست سر خشک چیست؟
جدای از درمان پزشکی که میتوانید با مراجعه به متخصص دریافت کنید، راههای خانگی هم برای درمان پوست سر خشک وجود دارد. کافی است اقدامات زیر را در اولویت امور خود قرار دهید:
1. ماساژ
ماساژ پوست سر یک درمان موثر برای این مشکل است. ماساژ پوست سر به توزیع مناسب سبوم و بهبود گردش خون کمک کرده و رشد مو را هم تحریک میکند. برای این کار نوک انگشتان خود را روی پیشانی قرار دهید و به سمت بالای پوست سر ماساژ دهید. سپس از شقیقهها تا پشت گوش، با نوک انگشتان خود به سمت بالای پوست سر ماساژ دهید. بعد نوک انگشتان خود را پشت گردن خود قرار دهید و به سمت بالا ماساژ دهید. و در نهایت با شروع از شقیقهها، سر خود را در کف دست بگیرید و دستان خود را از بالای هر گوش به سمت پشت سر فشار دهید و این کار را تکرار کنید.
2. استفاده از محصولات مخصوص پوست حساس
بارزترین علائم خشکی پوست سر، پوستههای سفید ناخواسته در سراسر مو است. برای جلوگیری از ایجاد این پوستهها، باید میکروبیوم روغن پوست یا همان ریزاندامگان همزیست را با مراقبت مناسب، متعادل نگه دارید. میکروبیوم، اجتماعی از باکتریها و دیگر ارگانیسمها در بدن است که در کنار یکدیگر در تعادل عمل میکنند. هنگامی که میکروبیوم پوست به درستی کار نمیکند، روی پوست سر لکههای خشک و پوستههای خشک ایجاد میشود. متخصصان توصیه میکنند، برای حفظ این تعادل از محصولات مراقبت از مو که مخصوص پوستهای حساس و خشک طراحی شدهاند، استفاده کنید.
3. روغندرمانی پوست سر و موها
از آنجایی که خشکی پوست سر باعث میشود موها خشک و شکننده شوند، باید به جای نرمکنندهها و لوسیونهای بعد از حمام که شیمیایی هستند، دوری کرده و به سراغ محصولات طبیعی بروید. بهترین انتخاب استفاده از روغنهای طبیعی هم برای نرم کردن و هم آبرسانی پوست سر است.
4. پرهیز از محصولات نامناسب
استفاده از محصولات نامناسب برای مو و پوست میتوانند مشکلات را ایجاد یا تشدید کند. محصول نامناسب باعث درماتیت تماسی میشود، که خود عامل خشکی پوست سر است. اگر در این شرایط قرار دارید، فوراً روال مراقبت از مو را تغییر دهید. محصولاتی را انتخاب کنید که برای پوست سر تحریکشده، آسیبپذیر و حساس طراحی شدهاند.
5. درمان فوری بیماریهای پوستی
بیماریهای پوستی از دلایل اصلی خشکی پوست سر هستند. سه عامل اصلی خشکی را میتوان درماتیت سبورئیک، پسوریازیس و اگزما دانست. اگر فکر میکنید به یکی از این موارد مبتلا هستید، مطمئن شوید که توسط متخصص پوست معاینه شوید. اگر خشکی پوست سر عارضه جانبی هر کدام از این بیماریها باشد، باید ابتدا بیماری را به خوبی درمان کنید.
6. اسکراب یا لایهبرداری پوست سر
گاهی جمع شدن سلولهای مرده و میکروب باعث میشود سبوم، رطوبت و مواد مغذی به پوست سر نرسد. این خود عامل خشکی پوست سر است. برای برطرف کردن این شرایط میتوانید از لایهبرداری پوست سر کمک بگیرید. این کار شما را از شر سلولهای مرده و باکتریهای مزاحم پوست سر خلاص میکند. البته از آنجایی که پوست سر خشک، حساس هم است، بهتر است از لایهبردارهای طبیعی پوست سر استفاده کنید.
7. جلوگیری از دهیدراته شدن پوست سر
خیلی ساده میتوان گفت که کمآبی عامل خشکی پوست سر است. نوشیدن آب کافی و سبزیجات پرآب در هیدراته نگه داشتن بدن شما و پوست سرتان نقش دارد.
8. شستشوی مناسب
اگر پوست سرتان خشک است مجازید فقط دو بار در هفته موهایتان را بشویید. اگر نمیتوانید این روند را در پیش بگیرید، حداقل شامپو زدن را به دو بار در هفته کاهش دهید. موهای شما نیازی به شستشوی روزانه ندارند و با این کار خشکی پوست سر بدتر میشود. وقتی موهای خود را هر روز میشویید، چربی طبیعی پوست سر خود را از بین میبرید و باعث تحریک آن میشوید. شما به عبارتی شما با این کار به اکوسیستم طبیعی پوست خود آسیب میرسانید.