در این مطلب می‌خوانید:
کورک پوستی یا دمل مجموعه‌ای از برآمدگی‌های دردناک و پر از چرک است، که وقتی باکتری‌ها یک یا چند فولیکول مو را آلوده و ملتهب می‌کنند، زیر پوست شما ایجاد می‌شود. برجستگی‌ها به سرعت پر از عفونت، بزرگ و دردناک می‌شوند، تا زمانی که پاره شده و تخلیه شوند. مناطقی که بیشتر تحت تاثیر کورک پوستی قرار می‌گیرند عبارتند از؛ صورت، پشت گردن، زیر بغل، ران‌ها و باسن. بدترین کاری که در این شرایط می‌توانید انجام دهید، لمس کردن و فشار دادن آن است. در عوض اولین کاری که باید بکنید، این است که اطلاعات خود را درباره این عارضه پوستی تکمیل کرده و توصیه‌های زیر را به کار ببندید.
کورک پوستی چیست؟
جوش یک برآمدگی دردناک و پر از چرک در زیر پوست است که نتیجه عفونت باکتریایی یک یا چند فولیکول مو است. کورک پوستی مجموعه‌ای از جوش‌های دردناک و پر از چرک است که ناحیه‌ای پر از عفونت زیر پوست تشکیل می‌دهد. اغلب کورک‌ها توسط استافیلوکوکوس اورئوس، نوعی باکتری که معمولاً روی پوست و داخل بینی است، ایجاد می‌شود. با جمع شدن میکروب در زیر پوست، برآمدگی ایجاد می‌شود. گاهی اوقات در محل‌هایی که پوست در اثر یک آسیب کوچک یا نیش حشره آسیب دیده است، جوش ایجاد شده و به باکتری‌ها اجازه ورود می‌دهد.
اگرچه هر کسی ممکن است به کورک پوستی یا دمل مبتلا شود، عوامل زیر می‌تواند خطر ابتلا به آن را افزایش دهد:
- تماس نزدیک با فردی که دارای عفونت است
- زندگی با فردی که کورک پوستی یا دمل دارد
- ابتلا به دیابت
- وجود دیگر بیماری‌های پوستی مانند آکنه و اگزما
- سیستم ایمنی ضعیف
کورک پوستی یا دمل چه نشانه‌هایی دارد؟
کورک پوستی می‌تواند در هر جایی از پوست شما ایجاد شود، اما عمدتاً در صورت، پشت گردن، زیر بغل، ران‌ها و باسن ظاهر می‌شود؛ مناطقی که دارای مو هستند و در آن‌ها احتمال تعریق یا اصطکاک وجود دارد. علائم و نشانه‌های کرک پوستی معمولاً عبارتند از:
- برآمدگی قرمز دردناک که ابتدا کوچک است و می‌تواند تا بیشتر از 5 سانتی‌متر رشد کند
- قرمزی یا ارغوانی شدن بخش‌هایی از پوست
- تورم اطراف برآمدگی‌ها
- افزایش اندازه برجستگی در طی چند روز
- ایجاد نوک سفید زرد روی برآمدگی که در نهایت پاره می‌شود و به چرک اجازه تخلیه می‌دهد
- احساس ناراحتی و درد در محل برآمدگی
- تب و لرز
کورک پوستی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
ظاهر یک دمل برای تشخیص آن توسط یک پزشک کافی است. یک متخصص پوست می‌تواند با یک معاینه بصری، این عارضه را شناسایی کند. اگر کورک در حال تخلیه باشد، متخصص نمونه‌ای را برای آزمایش باکتری‌ها، جمع‌آوری کند. پزشک همچنین می‌تواند از آزمایش ادرار و خون برای آزمایش دیابت زمینه‌ای، عفونت سیستمیک یا دیگر عارضه‌های سلامتی کمک بگیرد. با این وجود برای تشخیص قطعی، نمونه‌ای از سلول‌های دمل برای کشت باکتری استافیلوکوک یا دیگر باکتری‌ها به آزمایشگاه ارسال می‌شود. کشت باکتری یک راه تشخیص آزمایشگاهی استاندارد برای تشخیص کورک است. همچنین ممکن است از روش‌های زیر در این روند استفاده شود:
- شمارش کامل گلبول‌های قرمز و گلبول‌های سفید خون یا همان آزمایش (CBC)
- شمارش گلبول‌های سفید
- بررسی پروتئین فعال سی
- ارزیابی سرعت رسوب گلبول‌های قرمز خون
کورک پوستی چه عوارضی دارد؟
کورک پوستی شدید عوارضی دارد که رایج‌ترین آن به شرح زیر است:
- اگر دمل را فشار دهید یا آن را پاره کنید، باکتری ممکن است در امتداد عروق خونی یا لنفاوی در بدن پخش شود. به عنوان مثال، اگر یک رگه قرمز رنگ می‌بینید که کنار دمل قرار دارد، به احتمال زیاد عفونت در امتداد یک رگ لنفاوی حرکت می‌کند. غدد لنفاوی در ناحیه آسیب‌دیده هم ممکن است ملتهب شده و تحت تاثیر قرار گیرد.
- لنفانژیت به عنوان یکی از عوارض کورک پوستی، بسیار نادر اما شدید است. این عارضه تنها زمانی ایجاد می‌شود که تعداد زیادی باکتری به یکباره وارد خون شده و به سرعت در کل بدن پخش شود.
- اگر کورک در صورت به خصوص در اطراف بینی و ناحیه لب بالایی ایجاد شود، این احتمال وجود دارد که باکتری‌ها وارد مغز شوند. در این شرایط ممکن است دمل منجر به مننژیت یا لخته شدن خون در رگ‌های خونی بزرگ شود.
- در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، کورک می‌تواند مدام عود کند یا در چندین عضو مختلف به طور همزمان بروز پیدا کند. پزشکان به این بیماری فورونکولوز می‌گویند.
پس اگر چنین عوارضی را تجربه کردید، لازم است به پزشک متخصص مراجعه کنید:
- ایجاد دمل چرکی روی صورت و تحت‌تاثیر قرار دادن بینایی
- مزمن شدن با سرعت بالا
- دردناک بودن
- تب یا تب و لرز
- بزرگ و بزرگتر شدن با وجود اعمال مراقبت و درمان
- درمان نشدن در بیشتر از دو هفته
- عفونی‌تر شدن
آیا کورک پوستی خطرناک است؟
به ندرت باکتری‌های ناشی از دمل می‌تواند وارد جریان خون شده و به دیگر قسمت‌های بدن نفوذ کند. اما به هر حال عفونت در حال گسترش، که معمولا به عنوان مسمومیت خونی شناخته می‌شود، می‌تواند منجر به عفونت‌های عمیق در بدن شود. پس بهتر است این عارضه بوسیله پزشک درمان شود.
راه درمان کورک پوستی چیست؟
شما می‌توانید با استفاده از کمپرس گرم برای تسکین درد و تخلیه طبیعی، جوش‌های کوچک را در خانه درمان کنید. اما برای کورک‌های پوستی و دمل، می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:
برش و ساکشن
پزشک شما می‌تواند با ایجاد برش، دمل را تخلیه کند. عفونت‌های عمیقی که به طور کامل تخلیه نمی‌شوند، با گاز استریل پوشانده می‌شوند تا به جذب و حذف چرک اضافی کمک شود.
مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها
گاهی اوقات پزشک برای کمک به بهبود عفونت‌های شدید یا مزمن، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند.
کمپرس گرم
برای دمل‌های کوچک می‌توان از کمپرس گرم استفاده کرد. برای این کار باید چند بار در روز، هر بار حدود 10 دقیقه، یک حوله گرم یا کمپرس را روی ناحیه آسیب‌دیده بمالید. این کار به پارگی و تخلیه سریع‌تر کورک پوستی کمک می‌کند.
توصیه‌هایی برای پیشگیری از کورک پوستی و دمل
همیشه نمی‌توان از بروز عارضه‌ای مانند دمل جلوگیری کرد، به خصوص اگر سیستم ایمنی ضعیفی دارید. اما اقدامات زیر ممکن است به شما در پیشگیری از عفونت یا تشدید آن کمک کند:
- هرگز دمل را لمس نکرده و فشار ندهید. این کار می‌تواند عفونت را گسترش دهد.
- مرتب دست‌های خود را کامل بشویید. شستن دقیق دست‌ها بهترین دفاع شما در برابر میکروب‌ها است.
- لباس‌ها، حوله‌ها یا کمپرس‌هایی را که ناحیه عفونی را لمس کرده‌اند، بشویید؛ به خصوص اگر این شرایط مکرر برایتان ایجاد می‌شود.
- زخم‌ها را بپوشانید. بریدگی‌ها را تمیز نگه دارید و با باندهای استریل و خشک بپوشانید تا زمانی که خوب شوند. از به اشتراک‌گذاری وسایل شخصی خودداری کنید.
- حوله، ملحفه، تیغ، لباس، تجهیزات ورزشی و دیگر وسایل شخصی خود را در مکان تمیز نگهداری کنید.
- اگر بریدگی یا زخم دارید، حوله‌ها و ملحفه‌های خود را با استفاده از مواد شوینده و آب داغ بشویید و در معرض نور آفتاب خشک کنید.
- وقتی دمل ترکید، روی آن را با گاز استریل یا یک پانسمان بپوشانید. این برای جلوگیری از گسترش عفونت است.
- می‌توانید از مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن برای کمک به تسکین درد ناشی از کورک پوستی استفاده کنید.
- هر روز حمام کنید یا دوش بگیرید. به طور کلی حفظ بهداشت شخصی به میزان قابل‌توجهی در پیشگیری از عفونت‌های باکتریایی نقش دارد.
- اگر خیلی اضافه وزن دارید و بین چین‌های پوستتان جوش می‌زند، سعی کنید وزن کم کنید.
- تا زمانی که دمل از بین نرفته است، به استخر یا باشگاه ورزشی نروید؛ چرا که ممکن است عفونت را به دیگران منتقل کنید.