- در این مطلب می‌خوانید:
عسل، یکی از خوراکی‌های طبیعی است که فواید بسیاری برای بدن به ارمغان می‌آورد. این شهد طلایی، گاهی با پدیده‌هایی مثل رس بستن یا شکرک‌زدن مواجه می‌شود که بسیاری را به‌اشتباه می‌اندازد و افراد نمی‌دانند کدام یک از این دو، نشانه عسل طبیعی و خالص است؟
اگر شما هم نمی‌دانید تفاوت عسل رس بسته با عسل شکرک زده چیست در ادامه با ما همراه باشید زیرا قصد داریم به بررسی تفاوت‌های رس بستن و شکرک‌زدن بپردازیم و از رمز و راز این تحولات طبیعی یک‌بار برای همیشه مطلع شویم.
رس بستن عسل چه فرایندی است؟
رس بستن یا کریستالیزاسیون، فرایندی کاملاً طبیعی است که طی آن عسل از حالت مایع به شکل نیمه جامد با بافتی نرم و یکدست تبدیل می‌شود.
این اتفاق به دلیل وجود قندهای طبیعی عسل مانند گلوکز و فروکتوز رخ می‌دهد. گلوکز به‌مرورزمان از حالت محلول خارج شده و کریستال‌های ریزی تشکیل می‌دهد که مانند خامه یا روغن‌نباتی سفت شده به نظر می‌رسند.
در فرایند رس شدن، عسل از رنگ زرد یا نارنجی به رنگ سفید شیری تغییر رنگ می‌دهد، همچنین عسل از حالت شفاف‌بودن خارج می‌شود و کمی مات خواهد شد.
جالب است بدانید بسته به نوع گل‌هایی که زنبور از آن تغذیه کرده، اندازه و سرعت تشکیل این کریستال‌ها متفاوت خواهد بود.
همچنین بخوانید: ماسک عسل برای جوش صورت
چرا عسل رس می‌بندد؟
عوامل متعددی وجود دارند که می‌توانند منجر به رس بستن عسل طبیعی شوند. برخی از اصلی‌ترین عوامل رس بستن عسل عبارت‌اند از:
- ذرات موجود در عسل: گرده گل یا موم‌های ریز در عسل خام، به‌عنوان هسته اولیه برای تشکیل کریستال‌ها عمل می‌کنند. همچنین دیاستاز موجود در عسل باعث سفت‌شدن و رس بستن آن می‌شود.
- دمای محیط: نگهداری عسل در دمای پایین ممکن است احتمال رس بستن عسل را افزایش دهد. عسل در دمای نزدیک به ۱۴ درجه با احتمال بیشتری رس می‌بندد، در نتیجه بهتر است عسل را در دمای ۱۸ تا ۲۴ درجه نگهداری کنید.
- رطوبت: هرچه رطوبت عسل بیشتر باشد، احتمال رس بستن افزایش پیدا می‌کند. برای مثال عسلی که از شهد گل‌های مرکبات تهیه می‌شود به دلیل داشتن رطوبت بیشتر، زودتر و تقریباً بعد از ۳ ماه شروع به رس بستن می‌کند. از طرفی نگهداری عسل در یخچال به دلیل رطوبت و دمای پایین‌تر، می‌تواند احتمال رس شدن عسل را بالاتر ببرد.
- نوع شهد: اگرچه تمام عسل‌های طبیعی رس می‌بندند، اما گل و شهدی که عسل از آن تهیه شده است می‌تواند در میزان رس شدن عسل اثرگذار باشد. برای مثال عسل کلزا، آفتاب‌گردان و یونجه به دلیل گلوکز بیشتر زودتر از عسلی که از گیاه گون تهیه شده است رس می‌شوند.
همچنین بخوانید: خواص عسل برای زنان
چه فرقی بین رس بستن و شکرک‌زدن عسل وجود دارد؟
اگر عسل شما سفت شده اما نمی‌دانید این سفت‌شدن ناشی از رس بستن عسل است یا شکرک‌زدن، زمان آن فرارسیده تفاوت این دو را بدانید. این دو پدیده را به‌راحتی می‌توان از هم تشخیص داد، تنها کافی است تفاوت‌های زیر را بدانید:
1. تفاوت در نحوه سفت‌شدن عسل: یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های عسل شکرک زده با عسل رس شده، نحوه شروع سفت‌شدن است. عسل طبیعی از قسمت ته طرف شروع به رس شدن می‌کند و به‌مرور تمام عسل رس می‌بندد، اما عسل تقلبی از قسمت بالایی ظرف شروع به شکرک‌زدن می‌کند.
2. تفاوت در بافت عسل: بافت عسل رس بسته هم با عسل شکرک زده متفاوت است، اگرچه هر دو آن‌ها سفت شده‌اند. عسل رس بسته بافتی نرم و یکنواخت دارد و هنگام خوردن یا لمس میان انگشتان، دانه‌های سفت احساس نمی‌شوند. درحالی‌که عسل شکرک زده بافتی سفت و دانه‌دانه دارد و هنگام لمس با انگشتان یا خوردن، دانه‌های سفت احساس می‌شود.
3. تفاوت در تغییر حالت با حرارت: عسل رس بسته با قرارگرفتن در معرض حرارت دوباره به حالت اول بر می‌گردد اما عسل شکرک زده در مواجهه با حرارت به مایع تبدیل نمی‌شود.
4. طعم و بافت متفاوت در دهان: عسل رس بسته وقتی در دهان قرار می‌گیرد به‌راحتی با گرمای دهان آب می‌شود و طعم آن دقیقاً شبیه به عسل مایع است. عسل شکرک زده به دلیل وجود کریستال‌های قند مصنوعی وقتی در دهان قرار می‌گیرد، طعم قند دارد و باید جویده شود و خودبه‌خود در دهان آب نمی‌شود.
5. مقاومت به برش سطحی: عسل رس بسته از مقاومت کمتری در برابر برش نسبت به عسل شکرک زده برخوردار است. اگر بخواهید با قاشق کمی از عسل رس بسته را بردارید، عسل به‌راحتی جدا می‌شود و برداشتن بافت نرم آن نیاز به تلاش زیادی ندارد، این در حالی است که اگر بخواهید مقداری از عسل شکرک زده را با قاشق بردارید، این کار به‌سختی انجام می‌شود.
همچنین بخوانید: تشخیص عسل اصل از تقلبی
آیا عسل رس بسته طبیعی است؟
حالا که با تفاوت‌های عسل رس بسته و عسل شکرک زده آشنا شدید، حتماً متوجه شده‌اید که عسل رس بسته، عسل طبیعی است و عسل شکرک زده عسل تقلبی است.
رس بستن عسل یک فرایند طبیعی است و نشانه خلوص و عدم فرآوری بیش از حد آن محسوب می‌شود، در نتیجه اگر به دنبال خرید عسل طبیعی هستید، رس بستن را به‌عنوان یک امتیاز مثبت در نظر بگیرید.
نکته بعدی این است که رس بستن عسل به‌هیچ‌عنوان نشانه خراب یا فاسد شدن عسل نیست و عسل رس بسته دقیقاً همان خواص و فواید عسل مایع را دارد.
اگر می‌خواهید طعم عسل‌های طبیعی و بدون افزودنی را تجربه کنید، زیمالب اینجاست تا با ارائه عسل‌های خام و طبیعی، این امکان را برایتان فراهم کند تا از کیفیت واقعی عسل بهره‌مند شوید و با خیال آسوده از کیفیت و خلوص، این محصول خوش‌طعم را مصرف کنید.
چطور عسل رس بسته را دوباره به حالت اول برگردانیم؟
برای بازگرداندن عسل رس بسته به حالت مایع تنها کافی است ظرف عسل را درون آب با دمای ۴۰ تا ۴۵ درجه سانتیگراد قرار دهید تا کریستال‌ها به‌آرامی ذوب شوند. پس از ذوب‌شدن کریستال‌ها، عسل را هم بزنید تا بافت یکنواختی پیدا کند.
می‌توانید ظرف عسل را روی حرارت غیرمستقیم مانند شوفاژ هم قرار دهید تا عسل به‌آرامی به حالت مایع درآید.
توجه داشته باشید که قراردادن ظرف عسل در مایکروویو می‌تواند خواص و آنزیم‌های مفید موجود در عسل را از بین ببرد، بنابراین برای ازبین‌بردن رس عسل، آن را داخل مایکروویو حرارت ندهید.
سخن پایانی
رس بستن عسل نه‌تنها یک نقص نیست، بلکه نشان‌دهنده طبیعی بودن و کیفیت بالای این ماده مفید و مغذی است. در مقابل، شکرک‌زدن هشداری برای بررسی دقیق‌تر منشأ عسل محسوب می‌شود، زیرا عسل‌های تقلبی که با شکر تهیه شده‌اند پس از مدتی شکرک می‌زنند.
در این مقاله از زیمالب سعی کردیم فرق عسل رس بسته و عسل شکرک زده را بررسی کنیم تا با آگاهی از این تفاوت‌ها، انتخاب هوشمندانه‌تری داشته باشید و از فواید واقعی عسل بهره ببرید.
یادتان باشد که عسل طبیعی، همیشه راهی برای اثبات اصالت خود دارد؛ حتی اگر به شکل کریستال‌های طلایی درآمده باشد.
نویسنده: تیم مشاور زیمالب
دیدگاه‌های کاربران