در این مطلب می‌خوانید:
ظاهر شدن جوش بر روی چانه بسیار رایج است، به خصوص در بین خانم‌ها و پسران و دختران نوجوان. جوش روی چانه معمولاً نتیجه نوسانات هورمونی است که می‌تواند در دوران بلوغ یا چرخه قاعدگی ایجاد شود. با این حال، هر فردی در هر سنی ممکن است روی چانه خود جوش بزند. چانه به دلیل محل قرارگیری آن در صورت، مستعد جوش و آکنه است. در موارد شدید، لازم است به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید تا علاوه بر شناخت علت، درمان شما را شروع کند. اما در موارد خفیف و متوسط، شما می‌توانید با استفاده از محصولات بدون نسخه و طبیعی مشکل را حل کنید.
در اینجا قرار است درباره علت‌های جوش روی چانه و همچنین درمان‌های طبیعی و غیرطبیعی آن صحبت کنیم. علاوه بر آن، راه‌های جلوگیری از جوش چانه نیز در انتهای محتوا گفته می‌شود.
علت جوش چانه چیست؟
همانطور که گفتیم یکی از دلایل عمده این عارضه، تغییرات هورمونی است. اما دلایل بیشتری برای این مشکل وجود دارد. رایج‌ترین این دلایل عبارتند از:
چرب بودن پوست
چربی طبیعی پوست می‌تواند میکروب، سلول‌های مرده پوست، ذرات موجود در محیط و باکتری را در منافذ پوست گیر بیندازد. در این شرایط منافذ پوست قرمز و ملتهب شده و جوش ایجاد می‌شود. جوش چانه به راحتی درگیر این شرایط می‌شود. البته از نظر دلایل، جوش‌های روی چانه هیچ تفاوتی با جوش‌های دیگر قسمت‌های بدن مانند صورت، گردن، سینه و پشت ندارند. با این وجود چانه مستعد تجمع چربی و ایجاد جوش است.
نوسانات هورمونی
آندروژن‌ها هورمون‌های مسئول تولید سبوم هستند. سبوم چربی مسئول بسته شدن منافذ و ایجاد جوش است. از آنجایی که هورمون‌ها می‌توانند در دوران بزرگسالی نوسان داشته باشند، جوش‌های روی چانه می‌تواند در هر زمانی ظاهر شود و از بین برود. یعنی در سن بلوغ، دوران بارداری، بعد از زایمان و حتی در دوران یائسگی احتمال بروز این مشکل وجود دارد.
موی زیرپوستی
گاهی ممکن است شما روی چانه تان آکنه نداشته باشید و مویی که در زیر پوست به دام افتاده است شبیه به آکنه به نظر می‌رسد. در واقع گاهی موها به جای اینکه به سمت بیرون رشد کنند، به سمت داخل رشد می‌کنند. در این شرایط اطراف مو قرمز، متورم و دردناک می‌شود. خیلی از افراد این برآمدگی را با جوش اشتباه می‌گیرند.
روزاسه
این یک بیماری شایع پوستی است که باعث می‌شود رگ‌های خونی متورم شده و در نتیجه قرمزی قابل توجهی ایجاد شود. در بعضی موارد، روزاسه می‌تواند باعث ایجاد برجستگی‌هایی پر از چرک در پوست شود. این برجستگی‌ها شبیه به جوش به نظر می‌رسد.
استرس و اضطراب
یکی از دلایل جوش چانه و صورت که در هر سنی رخ می‌دهد، استرس و تجربه شرایط تنش‌زا است. استرس عملکرد هورمون‌ها را مختل کرده و پوست را وادار به واکنش می‌کند. واکنش پوست معمولا به صورت جوش و آکنه است. اتفاقا آکنه روی چانه یکی از نمودهای استرس در پوست صورت است.
علت جوش چانه در طب سنتی
علت جوش چانه در طب سنتی، بیشتر به موضوع هورمون‌ها برمی‌گردد. طب سنتی معتقد است، زمانی که هورمون‌های مردانه در بدن زن بیشتر از حد طبیعی می‌شود، جوش چانه و و صورت بروز پیدا می‌کند. این شرایط علائم دیگری هم دارد که در صورت وجود، ثابت می‌کند باید مشکل هورمون‌هایتان را حل کنید تا جوش هم برطرف شود. دیگر علائم مشکل هورمونی در خانم‌ها به شرح زیر است:
- جوش صورت در ناحیه گونه به پایین مانند جوش چانه و گونه
- وجود موهای زائد و مردانه
- ریزش مو از نوع مردانه
انواع جوش چانه
چند نوع مختلف آکنه روی چانه دیده می‌شود:
آکنه قارچی
جوش قارچی زمانی اتفاق می‌افتد که مخمر در فولیکول‌های مو انباشته شود. این شرایط می‌تواند برای مدتی موجب خارش و التهاب شود.
آکنه کیستیک
جوش کیستیک باعث ایجاد جوش‌ها و ندول‌های عمیق و چرکی می‌شود. این نوع جوش چانه می‌تواند اسکار هم ایجاد کند.
آکنه هورمونی
آکنه هورمونی در چانه بزرگسالانی دیده می‌شود که با مشکل تولید بیش از حد سبوم سروکار دارند و منافذ پوستشان مسدود است.
آکنه ندولار
آکنه ندولار شکل شدیدی از آکنه است که باعث ایجاد جوش در سطح پوست و توده‌های حساس و ندولار در زیر پوست می‌شود.
آیا علت جوش چانه در مردان و زنان متفاوت است؟
همه علت‌های جوش چانه در زنان و مردان یکسان است. فقط عامل هورمونی در خانم‌ها علت عمده جوش‌های چانه است و در آقایان اینطور نیست. دلیل آن این است که اختلالآت و نوسانات هورمونی بیشتر در خانم‌ها ایجاد می‌شود.
آیا راهی برای درمان جوش چانه وجود دارد؟
برای درمان این مشکل بسته به دلیل و شدت آن، معمولا راه‌های زیر پیشنهاد می‌شود:
1. آنتی بیوتیک‌های خوراکی
برای از بین بردن باکتری‌های به دام افتاده در جوش‌های عفونی، پزشک متخصص آنتی بیوتیک خوراکی تجویز می‌کند.
2. داروهای موضعی
انواع کرم‌ها، پمادها یا ژل‌ها وجود دارد که با تجویز پزشک می‌تواند جوش را از بین ببرد.
3. لیزر درمانی
در مواردی که جوش تبدیل به کیست چانه شده است، از لیزر درمانی استفاده می‌شود. در لیزردرمانی محتوای کیست توسط اشعه لیزر تخلیه می‌شود.
4. قرص‌های ضد بارداری
اگر پزشک متخصص تشخیص دهد که علت جوش چانه تغییرات هورمونی است، برای کمک به تنظیم هورمون‌هایی که سبوم تولید می‌کنند، قرص‌های ضد بارداری تنظیم‌کننده هورمون‌ها تجویز می‌کند.
کدام محصولات طبیعی در درمان جوش چانه موثر عمل می‌کنند؟
روش‌هایی که در بالا نام بردیم، معمولا در موارد حاد و توسط پزشک متخصص تجویز می‌شود. اما راه‌های طبیعی و بی‌دردسری نیز برای رفع این مشکل وجود دارد. موثرترین روش های رفع جوش‌های روی چانه عبارتند از:
1. صابون قهوه
صابون قهوه از چند جنبه مختلف در درمان و جلوگیری از آکنه چانه نقش دارد. اول اینکه صابون قهوه تنظیم‌کننده چربی پوست است. با از بین رفتن چربی اضافه پوست احتمال بروز جوش بسیار کم می‌شود. مورد دوم اینکه صابون قهوه مانند لایه‌بردار، سلول‌های مرده، باکتری و چربی تجمع‌یافته در منافذ پوست را از بین می‌برد. به این ترتیب منافذ پوست پاکسازی شده و از تورم و التهاب آن کم می‌شود. فایده دیگر این صابون تنظیم pH پوست است. با تنظیم pH پوست، احتمال بروز جوش خود به خود کم می‌شود. این صابون سرشار از ویتامین E، انواع اسیدهای چرب و انواع آنتی اکسیدان‌ها است. آنتی‌اکسیدان‌ها پوست را ضدعفونی کرده و به اصطلاح جوش‌ها را خشک می‌کنند. این فرآیند به بهبود وضعیت کمک می‌کند.
2. صابون شی‌باتر
شویندگی و قدرت پاک کنندگی چربی این محصول بسیار بالا است. در نتیجه پوست چرب و مستعد آکنه با استفاده از این صابون تمیز می‌شود. این صابون یک ضدالتهاب قوی است و پوست را تسکین می‌بخشد. صابون شی باتر پر از ویتامین و اسید چرب است که پوست را تغذیه می‌کنند. در نتیجه شستشوی مرتب پوست با این صابون، آسیب‌پذیری و حساسیت آن به حداقل میزان ممکن می‌رسد. در نتیجه احتمال بروز جوش در ناحیه مستعدی مانند چانه از طریق این صابون به حداقل می‌رسد.
3. صابون زردچوبه
اگر ریشه جوش روی چانه عفونت و التهاب باشد، صابون زردچوبه در درمان آن عالی عمل می‌کند. این صابون پر از عوامل ضدعفونی‌کننده و ضدالتهاب است و به رفع جوش چرکی چانه کمک می‌کند. یک خاصیت مهم صابون زردچوبه این است که در رفع جای جوش نیز عالی عمل می‌کند. این صابون آسیب‌های سلولی که در اثر جوش و آکنه بر روی پوست چانه ایجاد شده است را، ترمیم می‌کند.
توصیه‌هایی برای جلوگیری و بهبود جوش چانه
شما می‌توانید برای درمان یا جلوگیری جوش‌های چانه در خانه، اقدامات زیر را انجام دهید:
- روزی دوبار صورت و ناحیه چانه را با شوینده مناسب بشویید.
- به محض اینکه چانه‌تان توسط مواد غذایی یا هر ماده دیگری کثیف می‌شود، آن را تمیز کنید.
- از مصرف غذاهای چرب و خیلی شیرین خودداری کنید.
- صورت و چانه‌تان را با دست لمس نکنید.
- اگر استرس دارید آن را با یک روش مناسب کنترل کنید.
- از ضدآفتابی که چربی آن کم است استفاده کنید، همچنین با خرید ژل آلوئه ورا می‌توان از اثرات آفتاب پیشگیری کرد.
- ملحفه‌ها و کالای خوابتان را مدام بشویید و تمیز نگه دارید.
- مواد آرایشی و محصولات پوستی که چرب و سنگین است و در منافذ پوستتان جمع می‌شود، استفاده نکنید.
- از مواد آرایشی و محصولات پوستی بی‌کیفیت با مارک‌های ناشناخته استفاده نکنید.
- هرگز با آرایش روی صورتتان نخوابید.
- شما می‌توانید برای کمک به کاهش التهاب روی چانه یک کیسه یخ را به مدت حدود ۵ دقیقه روی ناحیه قرار دهید.
- از برداشتن جوش‌ها یا تلاش برای از بین بردن آن‌ها خودداری کنید.
- اگر جوش‌های چانه از بین نمی‌روند یا هر روز شدیدتر می‌شود، باید با یک متخصص پوست مشورت کند.
سوالات متداول درباره جوش چانه
1. چگونه در سریع‌ترین زمان جوش روی شانه را از بین ببریم؟
درمان‌های طبیعی به مدت زمانی ایده‌آل برای اثرگذاری نیاز دارند. پس اگر خیلی عجله دارید باید بدانید که سریع‌ترین راه رفع جوش چانه، لیزر درمانی و روش‌های دستگاهی است.
2. چه هورمونی باعت ایجاد جوش روی چانه می‌شود؟
هورمون‌ها اغلب دلیل اصلی آکنه روی چانه و فک شما هستند. آندروژن‌های اضافی یا هورمون‌های جنسی مردانه مانند تستوسترون باعث آکنه هورمونی می‌شوند. آندروژن‌ها ممکن است غدد چربی شما را تحریک کنند تا تولید چربی را افزایش دهند و همین رویداد منافذ پوست شما را مسدود می‌کند. به همین دلیل است که درست قبل از پریود به دلیل نوسانات هورمونی، آکنه‌ها روی چانه‌تان بروز پیدا می‌کنند.
3. کمبود چه ویتامینی باعث ایجاد جوش یا آکنه روی چانه می‌شود؟
یکی از دلایل ایجاد جوش و آکنه روی چانه کمبود ویتامین است. کمبود ویتامین A بیشترین نقش را در این زمینه دارد.