در این مطلب می‌خوانید:
ریزش مو سکه ای همانطور که از اسمش پیداست موها را به صورت دایره‌های سکه شکل و تقریباً با همان اندازه و ابعاد دچار ریزش می‌کند. ریزش مو سکه‌ای در ریش و سبیل آقایان، موی سر، ابرو، مژه، گردن و یا هر قسمت دیگری از بدن نمود پیدا می‌کند. برای خیلی از افراد مهم‌تر از درمان ریزش مو سکه‌ای، آگاهی از علت بروز آن است. در این نوشته علت و البته درمان ریزش مو سکه ای را خواهید شناخت.
ریزش مو سکه‌ای چیست و چه علتی دارد؟
ریزش مو سکه‌ای در انگلیسی با عنوان آلوپسی آره آتا شناخته می‌شود. این عارضه نوعی بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم دفاعی بدن فولیکول‌ها را با ویروس و باکتری اشتباه گرفته و آن را از بین می‌برد. در این زمینه لازم است چند نکته را بدانید:
- از هر 5 نفری که دچار ریزش مو سکه‌ای می‌شوند، 1 نفر از آن‌ها سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری را دارد.
- ریزش مو سکه‌ای معمولاً به طور ناگهانی و در عرض چند روز بروز پیدا می‌کند.
- برخلاف تصور عموم، شواهد علمی کمی درباره نقش اضطراب در ریزش مو سکه‌ای وجود دارد.
- افرادی که به ریزش مو سکه‌ای خفیف مبتلا بوده و تعداد محدودی از لکه‌های کچلی بر روی سرشان دیده می‌شود، معمولاً خود به خود و بدون نیاز به درمان به طور کامل بهبود می‌یابند.
- آلوپسی آره آتا یا همان ریزش مو سکه‌ای هنوز هیچ درمان قطعی ندارد.
آیا ریزش مو سکه‌ای درمان می‌شود؟
همانطور که گفتیم هنوز درمان قطعی برای ریزش مو سکه ای در مردان و زنان و کودکان وجود ندارد. البته راه هایی برای کنترل این بیماری کشف شده است که عمدتاً داروهای ضدالتهاب هستند. با این وجود یک راه مؤثر در درمان خانگی ریزش مو سکه‌ای، روغن تراپی است. روغن تراپی فواید بسیاری برای تقویت موها و کنترل عارضه‌های پوست سر و فولیکول مو دارد. در ادامه یک روغن گیاهی که به نوعی امتحان خود را در کنترل و بهبود بیماری ریزش مو سکه‌ای پس داده است، به شما معرفی می‌شود.
نقش روغن ترکیبی مو زیما در کنترل و بهبود ریزش مو سکه‌ای
روغن ترکیبی مو زیما عصاره طبیعت و حاصل استخراج روغن از 23 گیاه و دانه روغنی بسیار مهم است. روغن کندش، روغن پیاز عنصلی، روغن رزماری، روغن براهمی، روغن آرگان، روغن بنفشه پایه زیتون، روغن املا، روغن سیاه دانه، روغن بابونه و روغن لیمو به علاوه چندین روغن دیگر در این محصول ترکیب شده و قابلیت‌های متفاوتی پیدا کرده است. هر کدام از این عناصر به نوبه خود نقشی در کاهش التهاب فولیکول‌ها و تقویت آن در جهت رویش مجدد مو دارد.
این روغن جریان گردش خون را در ناحیه پوست سر و دیگر نقاطی از بدن که مو می‌روید، افزایش می‌دهد. افزایش جریان گردش خون باعث دسترسی بهتر فولیکول‌ها به مواد مغذی و اکسیژن خواهد شد. در ضمن این روغن خواص ضد التهاب، ضد میکروب و ضد قارچ دارد. همه این خواص در کنار هم به تسکین فولیکول‌های مو کمک می‌کند. انواع ویتامین‌ها و املاح معدنی موجود در این روغن نیز نقش خود را در تقویت پیاز مو و بهبود ریزش مو از نوع سکه‌ای دارد.
نقش رژیم غذایی در ریزش مو سکه‌ای
همانطور که گفتیم این بیماری ناشی از سیستم ایمنی ضعیف است. بنابراین تقویت سیستم ایمنی بدن می‌تواند منتج به از بین رفتن ریزش موی سکه‌ای شود. برخی از متخصصان پزشکی با این واقعیت که رژیم غذایی می‌تواند به درمان آلوپسی کمک کند، مخالف هستند؛ اما در بیشتر موارد، افرادی که رژیم غذایی کامل و سبک زندگی سالم دارند، نتایج قابل توجهی را در رشد مجدد مو مشاهده کرده‌اند. البته جزئیات دیگری نیز درباره نقش رژیم غذایی در رفع ریزش مو وجود دارد. در اینجا رژیم غذایی توصیه شده برای انواع آلوپسی است که توسط متخصصان پوست تنظیم شده است را با شما در میان می‌گذاریم:
1. آنتی اکسیدان‌ها
آنتی‌اکسیدان‌ها به بهبود رشد مو در آلوپسی کمک می‌کنند. این عناصر گردش خون و تامین مواد مغذی سلول‌های پوست سر را تقویت کرده و باعث رشد مو می‌شود. این مکمل‌ها در ویتامین‌ها، مواد معدنی و بیوفلاونوئیدها وجود دارند.
2. چربی‌های سالم
چربی‌های سالم واکنش‌های التهابی را در بدن کاهش می‌دهند. بنابراین، استفاده از منابع چربی طبیعی و سالم مانند روغن کانولا و روغن زیتون برای پخت و پز غذا توصیه می‌شود. علاوه بر این، مصرف چربی‌های غیراشباع امگا 3 موجود در ماهی‌های چرب، نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از کچلی سکه‌ای دارد. ماهی سالمون، ماهی قزل آلا، ماهی خال مخالی، ماهی ساردین و شاه ماهی از جمله منابع عالی برای چربی‌های سالم است. اگر گیاهخوارید و مایلید چربی‌های سالم را در برنامه غذایی خود بگنجانید، بیشتر از گردو، دانه کتان، تمام آجیل‌ها و دانه‌های روغنی استفاده کنید.
3. ویتامین‌های ضروری
مو یکی از اعضای بدن است که در آن آخرین ذخیره مواد غذایی مصرف می‌شود. بنابراین خیلی مهم است که رژیم غذایی شما از تمام مواد مغذی ضروری تشکیل شده باشد. حیاتی‌ترین مواد مغذی و ویتامین‌های مورد نیاز برای جلوگیری از آلوپسی عبارتند از:
- روی: روی نقش مهمی در رشد و ترمیم بافت مو دارد. همچنین این عنصر به عملکرد صحیح غدد چربی اطراف فولیکول‌ها کمک می‌کند.
- تیامین: تیامین از آسیب عصبی جلوگیری می‌کند. بنابراین فولیکول‌های مو می‌توانند بدون مانع، رشد کنند.
- ویتامین سی: ویتامین C مویرگ‌های مسئول خون‌رسانی به ساقه مو را تقویت می‌کند.
- بیوتین: بیوتین مسئول رشد مو و افزایش حجم مو است. بیوتین، یکی از ویتامین‌های گروه B است و نقش مهمی در تقویت مو و ناخن دارد. برای دریافت منابع کافی از بیوتین باید از آجیل، کاهو، هویج و شاتوت بیشتر استفاده کنید.
باتوجه به معرفی عناصر مهمی که در پیشگیری و درمان کچلی سکه‌ای نقش دارند، بهتر است منابع غذایی موثر را نیز معرفی کنیم. از جمله بهترین غذاهایی که باید در رژیم آلوپسی گنجانده شوند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
4. میوه‌ها و سبزیجات
میوه‌ها و سبزیجات با رنگ روشن بیشتری را در رژیم غذایی خود بگنجانید. سیب، توت فرنگی، بروکلی، گل کلم، اسفناج، آناناس و زردآلو از جمله محصولات طبیعی حاوی آنتی‌اکسیدان هستند. این عناصر در واقع حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی هستند که می‌توانند به کاهش التهاب کمک کنند.
5. روغن‌های مفید
در آلوپسی، پوست سر خشک می‌شود و نمی‌تواند موهای جدید پرورش دهد. چربی‌های سالم و روغن‌های مفید به مرطوب شدن پوست سر و کاهش پاسخ التهابی در بدن کمک کرده و شرایط رشد مجدد موها را فراهم می‌کند. مصرف اسیدهای چرب امگا 3 موجود در ماهی‌های چرب، روغن کنجد، روغن زیتون و روغن آووکادو می‌تواند نتیجه قابل توجهی داشته باشد. شما همچنین می‌توانید از روغن نارگیل با پرس سرد ارگانیک استفاده کنید، که هم خوشمزه و مغذی است و هم برای درمان ریزش سکه‌ای مو مفید است. این روغن‌ها حاوی اسید اولئیک است که یک اسید چرب امگا 9 بوده و التهاب را کاهش می‌دهد.
6. آجیل
آجیل‌هایی مانند بادام، گردو و فندق حاوی اسیدهای چرب امگا 3 هستند، که یک ترکیب کلیدی برای کاهش التهاب و علائم آلوپسی است. این خوراکی‌ها را بین وعده‌های غذایی یا در هر زمانی از روز که میل دارید، مصرف کنید.
7. پیازها
پیازها منابع بسیار خوبی از آنتی‌اکسیدان‌ها محسوب می‌شوند. این محصولات التهابات را تا حد ممکن کاهش می‌دهد. پس بهتر است پیاز خام بیشتری را به غذا، ساندویچ و سالاد خود اضافه کنید. پیاز یک گزینه عالی برای درمان آلوپسی است. پیاز همچنین می‌تواند به عنوان یک محلول موضعی خانگی طبیعی برای مو استفاده شود. سیر تازه و آب پیاز تازه مواد طبیعی عالی برای مالیدن روی پوست سر و تقویت گردش خون این ناحیه هستند.
8. ماهی
یکی دیگر از مواد غذایی مفید برای آلوپسی آره آتا که مملو از اسیدهای چرب امگا 3 است، ماهی است. مصرف ماهی می‌تواند به بهبود علائم آلوپسی کمک کند. ماهی‌ها بسیار مغذی بوده و سرشار از پروتئین و اسیدهای چرب امگا 3 هستند.
9. پروتئین
موها عمدتاً از پروتئین ساخته شده‌اند. پس بهتر است غذاهای غنی از پروتئین مانند تخم مرغ، گوشت، غذاهای دریایی، جگر، شیر، جوانه و لوبیا را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
10. عصاره استخوان
عصاره استخوان موجود در سوپ‌ها و خورش‌ها می‌تواند در رژیم غذایی درمان آلوپسی آره آتا معجزه کند. این ماده سرشار از مواد مغذی است که به راحتی هضم می‌شود. عصاره استخوان حاوی ژلاتین، کلاژن، گلیسین، منیزیم، فسفر و کلسیم است، که همگی به تقویت ایمنی، تغذیه پوست، مو، ناخن و ... کمک کرده و در عین حال التهاب را کاهش می‌دهند.
حالا که غذاهای مفید در درمان ریزش مو سکه‌ای را به شما معرفی کردیم، بهتر است غذاهای تشدیدکننده و مضر برای این وضعیت را نیز بشناسید. اگر قصد دارید از طریق سبک تغذیه سالم ریزش موی خود را کنترل کنید، مصرف غذاهای زیر را تا حد ممکن محدود کنید:
1. محصولات لبنی
گاهی اوقات محصولات لبنی مانند شیر می‌توانند سیستم ایمنی بدن را تحریک و عوارض آلوپسی را بدتر کنند.
2. کافئین زیاد
کافئین در واقع یک محرک عالی برای رشد مو است که به صورت موضعی نیز استفاده می‌شود. اما برای افرادی که مشکلات هورمونی دارند مانند کسانی که دارای سطوح پایین یا بالای کورتیزول هستند، کافئین زیادی می‌تواند عامل تشدید عارضه‌هایی مانند آلوپسی شود.
3. محصولات التهاب‌زا
فلفل، گوجه فرنگی، بادمجان و سیب زمینی را از رژیم غذایی آلوپسی آره آتا خود حذف کنید، زیرا باعث التهاب می‌شوند. مسلم است که این محصولات وضعیتی مانند آلوپسی را تشدید خواهند کرد.
4. چربی‌های غیراشباع چندگانه
محصولاتی مانند روغن ذرت و روغن آفتابگردان حاوی چربی‌های غیراشباع چندگانه هستند. بنابراین، توصیه می‌شود به جای غذاهای سرخ شده با این روغن‌ها، غذاهای بخارپز مصرف کنید.
5. قند
از مصرف قند مصنوعی در رژیم غذایی خود اجتناب کنید، زیرا باعث التهاب می‌شود. می‌توانید به جای منابع قند مصنوعی مقدار کمی عسل استفاده کنید.
پاسخ به سؤالات پرتکرار درباره ریزش مو سکه‌ای
1. نشانه های ریزش مو سکه‌ای چیست؟
رایج‌ترین علائم این بیماری عبارتند از:
- تکه های کوچک گرد یا بیضی کچلی بر روی پوست سر، ریش یا سایر نقاط بدن
- ریزش مو و رشد مجدد مو به طور همزمان در نقاط مختلف بدن
- ریزش قابل توجه مو در یک دوره بسیار کوتاه
- ریزش مو که بیشتر در یک طرف پوست سر است، به جای هر دو طرف
- نازک شدن موها در نزدیکی پایه آن و نزدیک به پوست سر
- وجود حفره‌های ریز بر روی ناخن‌ها
2. چه افرادی مستعد ابتلا به ریزش موی سکه‌ای هستند؟
این بیماری در زنان و مردان به یک اندازه بروز پیدا می‌کند. هر نژاد و قومی نیز ممکن است به این بیماری دچار شود. افرادی که دارای بیماری‌های خود ایمنی خاص مانند پسوریازیس، اختلالات تیروئید یا ویتیلیگو یا همان پیسی هستند، به احتمال زیاد آلوپسی آره آتا را نیز تجربه خواهند کرد. در ضمن شرایطی مانند واکنش‌های آلرژیک مثل تب یونجه نیز می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
3. آیا ریزش مو سکه‌ای در کودکان خطرناک است؟
برای کودکان زیر 10 سال این بیماری ممکن است تهاجمی‌تر عمل کند.
4. ریزش مو سکه‌ای در چه سنی شایع است؟
این بیماری بیشتر در سنین نوجوانی یا دهه بیست و سی زندگی شیوع بیشتری دارد.
5. آیا ریزش مو سکه‌ای از والدین به کودکان به ارث می‌رسد؟
کودکانی که دارای یک یا دو والد مبتلا به ریزش مو سکه‌ای هستند، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. با این وجود لزوماً هر کودک دارای والد مبتلا به ریزش مو سکه‌ای دچار این بیماری نمی‌شود.
6. ریزش مو سکه‌ای در چه دوره‌ای از زندگی آغاز می‌شود؟
هر فردی در هر سنی ممکن است به آلوپسی آره آتا مبتلا شود، اما این بیماری معمولاً از دوران کودکی یا نوجوانی آغاز می‌شود.
7. دوره درمان بیماری ریزش مو سکه‌ای چه مدت است؟
پاسخ این سؤال به موارد زیادی بستگی دارد. اما در بعضی از افراد نشانه ها و عوارض آلوپسی آره آتا در طول 12 ماه از بین می‌رود.
8. آیا ریزش مو سکه‌ای بعد از درمان برمی‌گردد؟
این کاملاً به چرخه ریزش و رشد موهای شما بستگی دارد. اما احتمال برگشت ریزش مو سکه‌ای وجود دارد.
9. ریزش مو سکه‌ای به چند نوع مختلف است؟
3 نوع از این بیماری وجود دارد:
- آلوپسی آره آتا: در این نوع تکه‌های ریزش مو در پوست سر، ریش، مژه، ابرو، زیر بغل، داخل بینی و گوش یا هر جای دیگر از بدن دیده می‌شود.
- آلوپسی توتال: در این نوع تمام موهای روی سر می‌ریزد.
- آلوپسی یونیورسال: این نوع بیماری که تقریباً نادر است، علاوه بر سر موهای کل بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. یعنی فرد در این شرایط دچار کچلی سرتاسری می‌شود.
10. آیا ریزش مو سکه ای واگیر دارد؟
خیر ریزش مو سکه‌ای واگیردار نیست. ریزش مو سکه‌ای همانطور که گفتیم نتیجه یک نقص در سیستم ایمنی است. این عارضه نتیجه حمله سیستم ایمنی بدن به سلول‌های فولیکول مو است و از هیچ طریقی به دیگران سرایت نمی‌کند.
فرقی نمی‌کند ریزش مو سکه‌ای موی سر را دچار ریزش کند یا ریش آقایان را. به هر حال ریزش مو سکه‌ای ریش و موی سر هیچکدام واگیردار نیستند.