- در این مطلب می‌خوانید:
لکه‌های سیاه روی پوست که در اصطلاح پزشکی به آن هایپرپیگمانتاسیون گفته می‌شود معمولا خطرناک نبوده ولی روی زیبایی ظاهر، تاثیر منفی گذاشته و موجب کاهش زیبایی پوست می‌شود. برخی از افراد برای خلاص شدن از لکه‌های سیاه روی پوست به دنبال روش‌هایی چون لایه برداری، لیزر و غیره می‌روند.
ما در این مقاله تصمیم گرفتیم تا هر آنچه که درباره لکه‌های سیاه باید بدانید را بررسی کنیم که شامل علائم، علل ایجاد، درمان‌های مختلف لکه‌های سیاه، روش‌های جلوگیری و غیره می‌شوند. پس اگر شما هم می‌خواهید در این زمینه اطلاعات کافی کسب کنید تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
علائم لکه‌های تیره روی پوست
لکه‌های سیاه روی پوست با توجه به علل آن علائم مختلفی دارند که در ادامه به صورت لیست بیان می‌کنیم:
- رنگ: بسته به رنگ پوست فرد، لکه‌ها می‌تواند قهوه‌ای روشن تا قهوه‌ای تیره یا قهوه‌ای-خاکستری نیز باشند.
- محل بروز: لکه‌های سیاه ناشی از افزایش سن در نقاطی که در معرض آفتاب قرار می‌گیرند چون شانه‌ها، پشت، صورت، به‌ویژه پیشانی، بالای لب و چانه و پشت دست‌ها ایجاد می‌شوند، اما هایپرپیگمانتاسیون پس از التهاب در هر نقطه‌ای از بدن بروز پیدا می‌کند و در قسمت‌هایی که پوست دچار آکنه یا اگزما می‌باشد بیشتر است.
علل ایجاد لکه‌های سیاه روی پوست
در این بخش برخی از علل مهم ایجاد لکه‌های تیره روی پوست را آورد‌ه‌ایم.
- تحریک: محصولات آرایشی می‌توانند پوست را تحریک کرده و لکه‌های تیره ایجاد کنند.
- دیابت: دیابت می‌تواند باعث تیره شدن پوست و بروز برخی از بیماری‌های پوستی شود.
- بهبود زخم: پس از بهبودی نیش حشرات، سوختگی یا بریدگی ممکن است لکه‌ها باقی بمانند.
- التهاب: بعد از جوش، اگزما، پسوریازیس و آسیب‌های پوستی لکه‌های تیره روی پوست ایجاد می‌شود.
- آسیب ناشی از خورشید: قرار گرفتن در معرض خورشید، موجب بروز لکه‌های سیاه مخصوصا در نقاط صورت، دست‌ها و بازوها می‌شود.
- تغییرات هورمونی: پلاسما (لکه‌های کوچک) در زنان باردار یا کسانی که قرص‌های هورمونی مصرف می‌کنند رخ می‌دهد. مخصوصا در نواحی چانه، گونه‌ها، پل بینی و پیشانی و پوست لب بالایی
- عوارض جانبی داروها: برخی داروها چون داروهای ضد تشنج، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، شیمی‌درمانی و ضد مالاریا موجب تغییر رنگ پوست می‌شوند.
- سرطان پوست: در برخی موارد، بروز لکه تیره جدید می‌تواند نشانه‌ای از سرطان پوست (ملانوما) باشد که با علائمی‌چون لکه‌هایی با اندازه بزرگ‌تر از ۶ میلی‌متر، رنگ نامنظم، حاشیه‌های نامنظم، محو یا دندانه‌دار و عدم تقارن همراه باشد.
نحوه از بین بردن لکه‌های تیره روی پوست
معمولا لکه‌های تیره روی پوست نیازی به درمان ندارند اما برخی از افراد به دلیل زیبایی به دنبال درمان آنها هستند. پزشک متخصص می‌تواند درمان‌های زیر را برای شما را نظر بگیرد که بستگی به علل و اندازه لکه‌ها دارد:
- ژل اسکراب رفع تیرگی پوست
- میکرودرم ابریژن
- کرم روشن کننده پوست با نسخه پزشک
- کرایوتراپی
- لایه برداری شیمیایی
- لیزر درمانی
همچنین بخوانید: بهترین روش رفع تیرگی پوست
درمان خانگی برای لکه‌های سیاه پوست
علاوه بر روش‌های درمانی گفته شده، برخی از روش‌های خانگی نیز برای درمان لکه‌های سیاه روی پوست وجود دارد که به محو شدن آنها کمک می‌کنند و شامل موارد زیر می‌شوند:
- استفاده از لوازم آرایشی
- کرم‌های بدون نسخه از جمله آزلائیک اسید، رتینول یا آلفا هیدروکسی اسید
- درمان‌های طبیعی از جمله عصاره‌های گیاه آلوئه کوراسائو، ریشه شیرین بیان و کورکومین
باید‌ها و نبایدهای درمان‌های خانگی لکه سیاه پوست
در صفحات وب روش‌های مختلفی برای درمان لکه‌های سیاه وجود دارد اما باید بدانید که برخی از آنها چون درمان با به لیمو و سرکه سیب عوارض جانبی داشته یا هیچ اثباتی برای اثر بخشی آنها وجود ندارد و حتی ممکن است لکه‌ها را تشدید کنند.
برخی از محصولات روشن‌کننده پوست نیز به دلیل داشتن جیوه یک فلز بسیار سنگین، ضرر بیشتری نسبت به فایده دارند و حتی به سلامت کلی بدن آسیب می‌رسانند. همچنین هیچ گاه از سفید کننده مایع، روی پوست استفاده نکنید.
راه‌های تشخیص لکه‌های تیره
یک متخصص پوست می‌تواند با معاینه و گرفتن شرح حال پزشکی علت ایجاد لکه‌های سیاه را تعیین کند. معاینه‌ی فیزیکی برای مشاهده لکه‌ها می‌تواند از طریق چراغ وود، دستگاه مخصوصی که نور سیاه ساطع می‌کند انجام شود. در صورتی که پزشک شک کند که علت، می‌تواند سرطان پوستی باشد نمونه برداری‌های بیشتری از فرد برای تجزیه و تحلیل لازم است.
چه کسانی بیشتر در معرض لکه‌های سیاه روی پوست هستند؟
لکه‌های سیاه پوستی می‌تواند در هر فردی ایجاد شود اما برخی از عوامل که امکان ابتلا به آن را در افراد بالا می‌برند شامل موارد زیر می‌شوند:
- بارداری
- قرار گرفتن در معرض نور خورشید
- بیماری‌های پوستی چون آکنه، پسوریازیس یا اگزما
- آسیب یا ضربه به پوست چون بریدگی یا سوختگی
- داروهایی که باعث افزایش رنگدانه پوست می‌شوند
- بیماران دیابتی
جلوگیری از ایجاد لکه‌های سیاه روی پوست
در برخی از موارد نمی‌توان از ایجاد لکه‌های سیاه روی پوست جلوگیری کرد. برای مثال در خانم‌های باردار، پلاسما به علت تغییرات هورمونی رخ می‌دهد و در هرصورت قابل پیشگیری نیست. با این وجود نکات و روش‌هایی وجود دارد که می‌توانند خطر ایجاد لکه‌های تیره را کاهش دهند و یا جلوی تیره‌تر شدن لکه‌ها را بگیرند که شامل موارد زیر می‌شوند:
- در بین ساعت ۱۰ صبح تا ۲ بعد از ظهر در معرض نور خورشید قرار نگیرید.
- درمان بیماری‌های پوستی چون آکنه که موجب التهاب می‌شوند را انجام دهید.
- استفاده از کلاه لبه‌دار و عینک آفتابی برای محافظت بیشتر از پوست توصیه می‌شود.
- روزانه از کرم‌های ضد آفتاب با حداقل spf 30 استفاده کنید حتی در زمانی که آفتاب شدید نیست.
- از مصرف محصولات مراقبتی که پوست را تحریک می‌کنند دوری کرده و محصولات ملایم استفاده کنید.
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کرد؟
معمولا لکه‌های تیره روی پوست مضر نبوده و درمان می‌شوند اما گاهی تشخیص یک لکه تیره یا سرطان پوست ممکن است دشوار باشد. در صورت داشتن علائم زیر باید با یک پزشک مشورت شود.
- لکه‌های خارش دار
- لکه‌هایی با خونریزی
- ظاهر شدن ناگهانی لکه
- لکه‌هایی که تغییر رنگ و یا اندازه می‌دهند
نتیجه گیری
لکه‌های تیره روی پوست می‌توانند علل مختلفی داشته باشند و در حالت کلی خطرناک نبوده و نیازی به درمان‌های تخصصی ندارند. در هر صورت افرادی که می‌خواهند از شر لکه‌های تیره روی پوست خلاص شوند می‌توانند روش‌های مختلفی را انجام دهند که در این مقاله ما به بیان آنها پرداختیم.
میزان اثر بخشی درمان‌ها به علل و میزان لکه‌ها بستگی دارد. در برخی از موارد ممکن است علت ایجاد سرطان پوست باشد که با علائمی همراه بوده و باید به پزشک مراجعه کرد.
سوالات متداول درباره لکه‌های سیاه روی پوست
1. آیا سبک زندگی در ایجاد لکه‌های سیاه روی پوست تاثیر دارد؟
بله داشتن رژیم غذایی سالم، دوری از استرس و انجام ورزش همگی به کاهش تعادل هورمون‌های بدن و کاهش لکه‌ها کمک می‌کنند.
2. آیا لکه‌های تیره روی پوست درمان دارند؟
بله تا حد زیادی می‌توان آنها را درمان کرد و روش‌هایی چون محصولات موضعی، لایه برداری، لیزر و غیره را به کار برد.
3. چه مدت درمان لکه‌ها طول می‌کشد؟
گاهی برای رفع کامل لکه‌ها نیاز به 8 تا 12 ماه زمان است.
نویسنده: تیم مشاوران زیمالب
منبع: medicalnewstoday
دیدگاه‌های کاربران