کنترل و درمان شوره سر با روش های طبیعی

در این مطلب می‌خوانید:

پیشگیری از شوره سر با روش‌های طبیعی به معنای استفاده از محصولاتی است که از انواع گیاهان و دانه‌های موجود در طبیعت استخراج می‌شوند. البته موضوع به این سادگی‌ها نیست. چرا که انواع مختلفی از شوره سر وجود دارد که هر کدام پاسخ متفاوتی به درمان نشان می‌دهند.

بنابراین قبل از اینکه به شما راه‌حلی برای کنترل شوره سر و پیشگیری از آن ارائه بدهیم، بهتر است این عارضه ناخوشایند را دقیق‌تر بشناسید.

 

عارضه ناخوشایندی به نام شوره سر

شوره سر در واقع همان سلول‌های مرده پوست سر هستند که از آن جدا شده و به روی موها و یا حتی شانه شما می‌ریزند. البته بسته به انواع این عارضه، دلایل مختلفی برای ایجاد آن وجود دارد. اما منشأ همه این انواع در بیماری‌ها و اختلالات پوست سر است.

شناسایی نوع شوره سری که شما به آن مبتلا شده‌اید، در راهی که برای بهبود آن وجود دارد، نقش خواهد داشت.

 

انواع شوره سر و روش های پیشگیری از هر نوع شوره

به طور کلی پنج نوع شوره سر وجود دارد که هر کدام دلایل، نشانه‌ها، عوارض و روش پیشگیری یا کنترل خاص خودشان را دارند. این پنج نوع عبارتند از:

شوره سر خشک

شوره سر خشک کوچک و سفید رنگ است. این نوع عارضه به دلایل مختلفی روی می‌دهد. در بیشتر مواقع، در فصل زمستان که هوای بیرون از خانه سرد و هوای داخل خانه گرم است شوره خشک بروز پیدا می‌کند. در این شرایط پوست سر خشک شده و عارضه تشدید پیدا می‌کند.

همچنین خشک شدن پوست سر باعث حساسیت و تحریک‌پذیری بیشتر می‌شود. این خود عاملی برای از بردن سلول‌ها و پس زدن آن‌ها به شکل شوره است. یکی دیگر از دلایل بروز این مسئله، شستشوی مکرر موها با استفاده از آب با دمای خیلی بالا است.

البته چنانچه همراه با پوسته خشک، خارش سر شدید نیز احساس می‌کنید، بهتر است به پزشک متخصص پوست و مو مراجعه کنید. چرا که ممکن است این عارضه‌ها، نشانه یک بیماری دیگر باشند.

پیشگیری و کنترل شوره سر خشک

برای پیشگیری از این نوع شوره شما چند راه در پیش رو دارید:

• مرطوب نگه داشتن پوست سر

برای این کار شما می‌توانید از شامپوهایی که آبرسان بوده و دارای مقادیری از عناصر مرطوب‌کننده هستند استفاده کنید. این کار کمک می‌کند که پوست سرتان همواره مرطوب بوده و از عارضه‌های خشکی پوست سر پیشگیری شود.

• روغن تراپی

استفاده از روغن تراپی با روغن بنفشه پایه زیتون راه‌حلی برای پیشگیری و البته کنترل شوره سر خشک به حساب می‌آید.  برای این کار کافی است هر هفته یک یا دو بار پوست سر خود را به روغن بنفشه پایه زیتون آغشته کنید. اجازه دهید این روغن شب تا صبح بر روی پوست سر شما بماند. همچنین روغن بادام تلخ نیز در مواردی و با تشخیص مشاور متخصص می‌تواند برای شوره سر خشک موثر باشد.

 

شوره سر چرب

شوره سر چرب نسبت به نوع خشک آن درشت‌تر است. همچنین این نوع شوره بیشتر از اینکه سفید باشد، زرد رنگ است. به علاوه همانطور که از اسمش حدس می‌زنید، این نوع شوره بافت چربی دارد.

بروز عارضه شوره سر چرب علت متفاوتی دارد. تولید بیش از حد سبوم عامل اصلی این عارضه است. غده‌های تولید سبوم در زیر لایه سطحی پوست سر قرار گرفته‌اند. این غده‌ها با تولید سبوم به چرب و مرطوب نگه داشتن پوست کمک می‌کنند. این روال طبیعی و بی‌ضرر تولید سبوم است.

اما چنانچه تولید سبوم به هر دلیلی بیش از اندازه نرمال انجام شود، پوست سر بیش از حد طبیعی چرب خواهد شد. سلول‌های چربی و سبوم اضافی همان عاملی است که موهای شما را چرب می‌کند. این عناصر همچنین باعث تحریک پوست سر شده و در نهایت به ایجاد شوره سر چرب ختم می‌شود.

پیشگیری و کنترل شوره سر چرب

برای پیشگیری از شوره سر چرب راه‌های زیر را در پیش رو دارید:

• روغن‌تراپی

شوره سر چرب درمان ندارد. اما برای پیشگیری و یا کنترل این عارضه دستورالعمل زیر را به طور مرتب انجام دهید:

روغن درخت چای و روغن جوجوبا را با هم ترکیب کنید.

این ترکیب را به صورت اسکراب مورد استفاده قرار دهید.

هر ماه یکبار این کار را تکرار کنید.

• شامپو

 استفاده از شامپوهای ضد شوره سر چرب، می‌تواند این عارضه را تا حدودی کنترل کند.

• ژل اسکراب رفع شوره

شما می‌توانید اسکراب کف سر را با محصول ژل اسکراب رفع شوره و چربی سر زیما انجام دهید. ژل اسکراب رفع شوره یک درمان طبیعی برای شوره سر چرب است. اسکراب کف سر زیما را هر هفته به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بر روی پوست سر ماساژ دهید. سپس پوست سر و مویتان را آبکشی کنید.

 

شوره سر قارچی

این نوع شوره به دلیل وجود قارچی به نام  Malassezia ایجاد می‌شود. قارچ Malassezia در بدن هر آدم زنده‌ای وجود دارد. فقط در بعضی از افراد فعال شدن این قارچ باعث بروز عارضه‌هایی می‌شود‌. یکی از این عارضه‌ها شوره سر است. همچنین التهاب و اگزما از دیگر عوارض فعال شدن این نوع قارچ است.

پیشگیری و کنترل شوره سر قارچی

راه‌هایی که برای پیشگیری از این عارضه در پیش رو دارید:

• شامپو

توجه کنید که روغن تراپی در این نوع عارضه توصیه نمی‌شود. به طور کلی شوره سر قارچی درمان مشخصی ندارد. فقط می‌توان با استفاده از شامپوهایی که دارای عناصر Malassezia-inhibiting ingredients هستند، تا حدودی تولید این نوع شوره را کنترل کرد.

 

شوره سر پسوریازیس

این نوع شوره سر به شکل پوسته‌های ریز و پودری شکلی بروز پیدا می‌کند که براق است. پسوریازیس یک بیماری خود ایمنی است که در آن سلول‌های پوست خیلی سریع رشد می‌کنند و باعث ایجاد لکه های ضخیم و پوسته پوسته بر روی پوست می‌شوند.

پیشگیری و کنترل شوره سر پسوریازیس

برای پیشگیری از این نوع شوره سر چه راه‌های زیر را پیش رو دارید:

• شامپو

این نوع عارضه هیچگونه درمانی ندارد. تنها شامپوهای حاوی اسید سالیسیلیک می‌تواند در کنترل این بیماری نقش داشته باشد.

 

شوره سر درماتیت سبورئیک

درماتیت سبورئیک بیشتر در افرادی که پوست چرب دارند رخ می‌دهد. این عارضه نوع شدیدی از شوره‌های پوستی چرب است که بسیار شایع می‌باشد. علاوه بر پوسته پوسته شدن، این عارضه می‌‌تواند باعث ایجاد لکه‌های قرمز پوستی و خارش در پوست سر شود.

پیشگیری و کنترل شوره سر درماتیت سبورئیک

برای پیشگیری و کنترل این عارضه راه‌های زیر را پیش رو دارید:

• شامپو

این نوع شوره سر نیز درمانی ندارد. البته شامپوهایی که حاوی پیریتیون روی هستند، می‌توانند تا حدودی این عارضه را کنترل کنند.

 

راه‌های تشخیص انواع شوره سر

برای تشخیص انواع شوره سر می‌توانید از نکات کاربردی زیر استفاده کنید:

• شوره سر خشک دانه‌های سفید و ریزی دارد. این عارضه بیشتر در فصل‌های سرد سال بروز پیدا می‌کند.
• شوره سر چرب دانه‌های درشت و متمایل به زرد دارد.
• شوره سر قارچی با التهاب و اگزما همراه است.
• شوره سر پسوریازیس به صورت پوسته‌های ریز و پودری شکلی است. این پوسته‌ها معمولاً براق است.
• شوره سر سبورئیک با لکه‌های قرمز پوستی و خارش در پوست همراه است.

 

علت به وجود آمدن شوره سر چیست؟

شوره به دلایلی مختلفی بروز پیدا می‌کند که در ادامه به بارزترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:

عدم شستشوی به موقع

شستشوی به موقع و مرتب موها باعث تنظیم چربی پوست سر شده و نمی‌گذارد شوره ایجاد شود. البته این بدان معنی نیست که هر فرد مبتلا به شوره سر بهداشت موها را رعایت نمی‌کند. خیلی اوقات مشاهده می‌کنیم که افرادی با عادت‌ شستشوی مرتب و حساس در رعایت بهداشت موها نیز به این عارضه مبتلا می‌شوند.

به هر حال نشستن موها موجب تجمع سلول‌های چربی در منافذ پوست سر شده و نتیجه آن، همین عارضه ناخوشایند است.

خشکی پوست سر

خشکی پوست سر هم ریشه ژنتیکی داشته و هم به سبک زندگی شما بستگی دارد. پوست در اثر استفاده زیاد از مواد شوینده، آب با دمای خیلی زیاد، محصولات آرایشی و بهداشتی و همچنین ابزارهای حرارتی آرایش مو خشک می‌شود. پوست سر خشک بسیار تحریک‌پذیر بوده و پتانسیل زیادی برای بروز عارضه‌هایی مانند شوره سر دارد.

بیماری‌های پوست سر

گاهی اوقات بیماری‌های پوست سر که موجب ضعف در این ناحیه می‌شود، مقدمات بروز شوره سر را فراهم می‌کنند.اگزما، پسوریازیس و درماتیت سبورئیک از جمله این بیماری‌ها هستند.

نقش روغن تراپی در پیشگیری از شوره سر

بهترین روغن‌ها برای پیشگیری از شوره سر، همان روغن بنفشه پایه زیتون برای شوره سر خشک و ترکیب روغن درخت چای و روغن جوجوبا برای شوره سر چرب است.

اما همانطور که اشاره کردیم، روغن تراپی در پیشگیری از شوره سر قارچی، شوره سر پسوریازیس و شوره سر درماتیت سبورئیک کاربردی ندارد.

برای اینکه بهترین نتیجه را از روغن تراپی برای پیشگیری از شوره سر خشک و چرب به دست آورید لازم است به یک نکته توجه کنید. روغن‌تراپی فقط در صورتی نتیجه خواهد داشت که به صورت مدام و منظم انجام شود. به‌ طور کلی درمان‌های طبیعی فقط در صورت استمرار و البته در طولانی مدت جواب می‌دهند.

 

آیا راهی برای پیشگیری از شوره سر وجود دارد؟

پیشگیری از شوره سر فقط و فقط با تغییر سبک زندگی امکان‌پذیر است. سبک زندگی سالم به سلامت پوست سر شما و در نتیجه جلوگیری از انواع عارضه‌های پوست سر کمک خواهد کرد. برای ایجاد تغییرات مثبت که به نفع پیشگیری از این بیماری‌ها و شوره سر است، به نکات زیر توجه کنید:

• رژیم غذایی خود را اصلاح کنید

رژیم غذایی که سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳، روی و ویتامین B است علاوه بر تقویت سیستم ایمنی شما، اجازه نمی‌دهد پوست سر بستری برای بیماری‌ها باشد.

• استرس خود را کنترل کنید

استرس بالا و تجربه موقعیت‌های اضطراب‌زا باعث تضعیف سیستم ایمنی شما می‌شود. این اتفاق نقش مهمی در ایجاد عارضه‌های پوستی از قبیل؛ شوره سر خشک، شوره سر پسوریازیس و شوره سر درماتیت سبورئیک دارد.

• استفاده از رنگ مو و همچنین محصولات آرایش مو را محدود کنید

این نوع مواد باعث می‌شود که پوست سر شما تحریک شود. تحریک پوست سر نیز یکی از عوامل اصلی بروز شوره سر است.

• موهای خود را با آب داغ نشویید

آب داغ نه تنها به بافت و سلامت موها آسیب می‌زند، بلکه پوست سر را نیز تحریک می‌کند. همیشه از آب ملایم برای شستشوی موهای خود استفاده کنید.

• از شامپوهای ملایم استفاده کنید

به خصوص اگر عادت دارید که چند بار در هفته دوش بگیرید و از شامپو استفاده کنید، محصول ملایمی را استفاده کنید.

رایج ترین روش‌های درمان شوره سر کدامند؟

معمولا افرادی که به شوره سر دچار می‌شوند، به توصیه مشاوران پوست و مو و یا پزشکان متخصص به درمان‌های زیر پناه می‌برند:

1. شامپو

یکی از رایج‌ترین روش‌های حل این مشکل استفاده از شامپو ضدشوره است. کتوکونازول یکی از این شامپوها بوده و نوعی ماده ضد قارچ است و برای هر سنی مناسب است. همچنین شامپوهای حاوی سولفید سلنیوم با کاهش تولید چربی طبیعی، به غدد پوست سر در مدیریت شوره کمک می‌کند. سولفید سلنیوم همچنین دارای خواص ضد قارچی است.

2. روغن‌درمانی

یکی از روش‌های طبیعی که مردم در گذشته تا به امروز تقریبا برای هر نوع بیماری و عارضه‌ای از آن استفاده می‌کرده‌اند، روغن‌درمانی است. روغن‌درمانی اگر با استفاده از روغن درست و محصول باکیفیت و خالص انجام شود، تاثیر قابل‌توجهی در کنترل انواع شوره سر دارد.

3. دارو

اگر مشکل شوره سر با هیچ‌یک از راه‌های غیردارویی حل نشد، باید به پزشک مراجعه کنید. معمولا پزشک متخصص از یک کورتیکواستروئید موضعی، مانند فلوسینولون به مدت دو هفته برای تسکین بخشیدن به بثورات پوستی استفاده می‌کند. دسته مؤثر دیگری از داروها، مهارکننده‌های کلسی‌نورین مانند تاکرولیموس و پیمکرولیموس هستند، که به سرکوب واکنش‌های خودایمنی بدن کمک می‌کنند. مراقب باشید که به هیچ عنوان بدون تجویز پزشک به سراغ این داروها یا هر داروی دیگری برای حل مشکل خود نروید.

موثرترین روغن‌ها برای درمان شوره سر کدامند؟

همانطور که گفتیم نمی‌توان هیچ ماده‌ای را درمان‌کننده قطعی شوره سر دانست؛ چراکه این مشکل درمان قطعی ندارد و فقط می‌توان آن را کنترل کرد. روغن بنفشه پایه زیتون، روغن بادام تلخ، روغن جوجوبا و روغن درخت چای، روغن‌های طبیعی کنترل‌کننده شوره سر هستند. روغن بنفشه پایه زیتون و روغن بادام تلخ در کنترل شوره سر خشک موثر هستند. همچنین روغن درخت چای که در بسیاری از شامپوها وجود دارد، کنترل‌کننده شوره چرب است. این روغن دارای خواص ضد قارچی و ضد باکتریایی است. بنابراین شامپو حاوی 5 درصد روغن درخت چای برای درمان شوره سر بی‌خطر و موثر است.

سوالات متداول درباره درمان شوره سر

1. آیا روشی برای درمان قطعی شوره سر وجود دارد؟

شوره سر بسته به علتی که از آن نشات می‌گیرد، درمان‌های مختلفی دارد؛ با این حال درمان قطعی برای شوره سر وجود ندارد. در واقع درمان‌های موجود در علم پزشکی نیز این عارضه را فقط تا حدودی کنترل می‌کند. با این وجود می‌توان با استفاده از محصولات و روش‌های گفته شده در اینجا، از بروز شوره سر پیشگیری کرده و آن را تا حدودی کنترل کرد.

2. بهترین روش طبیعی برای درمان و رفع شوره سر چیست؟

بهترین روش‌های طبیعی برای درمان و رفع شوره سر شامل استفاده از روغن بادام تلخ برای شوره سر خشک و اسکراب کف سر زیما برای شوره سر چرب است.

3. آیا شوره سر با نمک درمان می شود؟

نمک به عنوان یکی از راه‌های پیشگیری از شوره سر در میان مردم شناخته می‌شود. با این وجود شواهد علمی برای این تاثیر وجود ندارد.

4. از چه شامپویی برای کنترل و درمان شوره سر استفاده کنیم؟

شامپوهایی که شامل پیریتیون روی هستند می‌توانند تا حدودی عوارض ناشی از شوره سر را برطرف کنند.

5. آیا شوره سر می‌تواند باعث ریزش مو شود؟

شوره سر به خودی خود نمی‌تواند باعث ریزش مو شود. اما این به این معنی نیست که هیچ رابطه‌ای بین شوره سر و ریزش مو وجود ندارد. به طور کلی عوامل زیر که از علت‌های شوره سر است، می‌تواند باعث ریزش مو هم شود:

• پوست سر که بر اثر عامل شوره تحریک شده است، می‌تواند به ریشه موهای شما آسیب برساند. این آسیب به کوتیکول و پروتئین ریشه مو وارد می‌شود.
• تجمع چربی روی پوست سر که یکی از عوامل شوره است، می‌تواند فولیکول‌ها و منافذ مو را مسدود کند. این شرایط اکوسیستم طبیعی پوست سر و رشد مو را مختل می‌کند.
• عفونت‌های قارچی که منجر به پوسته پوسته شدن پوست سر می‌شود، می‌تواند ریشه مو را ضعیف کرده و باعث ریزش مو شود.
• التهاب روی پوست سر می‌تواند تارهای مو را ضعیف و نازک کند، که می‌تواند منجر به افزایش ریزش مو شود. این التهاب همچنین می‌تواند باعث ایجاد اسکار شود که از رشد موهای جدید جلوگیری می‌کند. اگر این مشکل اصلاح نشود، می تواند به ریزش موی دائم یا موقت به دلیل شوره سر تبدیل شود.
• اگر به دلیل شوره خارش پوست سر دارید، خاراندن می‌تواند به مو آسیب بیشتری وارد کند و باعث شکاف و شکستگی مو شود. هنگام خاراندن، به فولیکول‌های مو و پوست آسیب می‌رسانید که منجر به ضعیف شدن چسبندگی تار موها می‌شود. این یکی از دلایل اصلی ریزش مو به دلیل شوره سر است.
• تحقیقات نشان می‌دهند که شوره سر می‌تواند آلوپسی را تشدید کند. محصولات ضد شوره احتمالاً می‌تواند پیشرفت این آلوپسی را محدود کند.

6. آیا استفاده از تخم مرغ برای رفع شوره سر موثر است؟

تخم مرغ منبع غنی از اسیدهای چرب و ویتامین‌ها است که برای مو و پوست سر بسیار مفید است. این محصول سرشار از آنتی‌اکسیدان و اسیدهای چرب است و به ترمیم آسیب مو کمک و فولیکول‌های مو را تغذیه می‌کند. از طرفی کلسترول موجود در تخم مرغ به تسهیل جذب مواد مغذی توسط پوست سر کمک می‌کند. پروتئین، بیوتین و گوگرد موجود در تخم مرغ، با شوره سر مبارزه می‌کند و موهای شما را قوی و درخشان می‌کند. زرده تخم مرغ حاوی چربی و سفیده تخم مرغ حاوی پروتئین است به علاوه سفیده تخم مرغ می‌تواند به از بین بردن چربی و آلودگی بیش از حد پوست سر کمک کند. پروتئین موجود در سفیده تخم مرغ به ساخت، نگهداری و جایگزینی بافت‌های بدن از جمله موها کمک می‌کند. همچنین این ماده سلول‌های مرده پوست سر را دفع می‌کند. همه این عوامل به کنترل شوره سر کمک خواهد کرد.

7. سریع‌ترین روش درمان شوره سر چه روشی است؟

هیچ روشی نمی‌تواند در کمتر از حداقل چند روز روی شوره سر موی شما اثر بگذارد. اما گاهی لازم است درمان فوری شوره سر را در پیش گرفته تا در یک مهمانی شرکت کنید. در این شرایط برای رفع شوره سر در 5 دقیقه، شامپوی خشک را روی موهای خود اسپری کرده و پوسته‌ها را شانه کنید. برای شانه زدن، موهای خود را به چند بخش تقسیم کرده تا پوسته‌ها به راحتی جدا شود. همچنین می‌توانید با روش مدل دادن به موهای خود، قسمت‌هایی که شوره بیشتری دارد را بپوشانید تا ظاهر بهتری پیدا کند.